TAEKWONDO  ANTRENÖRÜ NÜN HİPERAKTİF ÇOÇUKLAR KARŞISINDAKİ TAVRI Taekwondo 2000'li yıllarda ruhi ve fiziki gelişimi sağlayan bir spor dalı olarak tüm dünyada hızla yayılmaya başlamıştıtr.Buna paralel olarak yurdumuzdaki önemigün geçtikçe artmakdadır.Olimpik bir spor olması ve bu branştaki yurtdışı müsabakalarındaki başarılı sonuçlar,gerek lisanslı sporcu sayısında gerekse ,bu spor dalına olan talepte ciddi artışlar meydana getirmiştir.Taekwondo salonlarına özellikle yaz aylarında   başvuran  çoçuk sporcu sayısındaki artış,çocuk psikolojisi ile ilgili bir takım davranış problemlerinin de salonlarda    (Dojang) sıkça görülmesine neden olmaktadır.Bu nedenle do salonları fonksiyon olarak sadece self defans tekniklerinin öğretildiği çalışma mekanları değil aile ,antrenör ve psikiyatrist üçgeninde bir eğitim merkezleri olma yolundadır. Taekwondo salonlarında Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromu( DEHS) olan çoçukların sık görülme nedenleri 1- Sportif faaliyetler, enerjinin fazlasını kullanmayı, dikkati tek bir noktaya yoğunlaştırmayı ve hormonların ve beyin hücrelerinin uyarılmasını sağlar.Bu nedenle gerek çoçuklarda gerek yetişkinlerde dikkat eksikliği sendromunun tedavisinde psikiyatristlerce tavsiye edilirler.Taekwondo özellikleri nedeniyle bu sendromun tedavisinde tercih edilen sportif branşlardan biridir.Gerek fiziksel  gelişime ve ruhi motivasyona olan etkisi gerekse grup çalışması nedeniyle gurup terapisinde kullanılması diğer spor dallarına göre bir avantaj olarak ortaya çıkar. 2-Taekwondo sporunun itici gücü genelde özel "do" salonlarıdır.Bu salonlar büyük şehirlerde  her semte, ilçelerin ise tamamına yakın bir şekilde faaliyet göstermektedir.Yani çok sık ve yaygındırlar.Aileler diğer spor dalları için bir ilçede  klüp veya tesis bulamazken kolaylıkla bir taekwondo salonuna ulaşabilmektedirler.Büyük şehirlerde ise her spor dalı için imkan vardır.Ancak bu uzun mesafeye, zamana veya masrafa neden olmaktadır.Ailelerin çoçuklarını merak etmeden en yakın mesafede yollayabilecekleri ,kolaylıkla iletişim kurdukları klüpler yaygınlıkları nedeniyle do salonlarıdır. 3-Taekwondo yapısı gereği her sosyal sınıfa hitap etmektedir.Bir tenis, yüzme, veleybol, basketbol giyim kuşam tarzı açısından toplumun bazı kesimleri tarafından yadırganırken, taekwondo gelenek ve göreneklerimize uygun kıyafet yapısı nedeniyle ailelerce kız çoçukları için tercih nedeni olmaktadır.Bu da do salonlarında kız çoçuklar oranında bir yığılma nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. 4-Taekwondo çalışılması için pahalı ekipmanlara ihtiyaç göstermez.Aile bütcesine ek yük getirmez.Aidatların basitliği ve masrafsız spor dalı olması fakir ve orta kuşak ailelerin tercih nedenlerinden biridir. 5-Toplumda gün geçtikce artan   hırsızlık, kapkaçcılık, tecavüz,kundaklama, taciz gibi sosyal hastalıklar bir savunma mekanizması geliştirilmesi açısından ailelerin kız ve erkek çocuklarını do salonlarına yollamasına neden olmaktadır. 6- Döğüş sanatları ile ilgili flimler ve bu flimlerdeki mükemmel görsel efektler ,çoçukların ilgisini çekmekte,her insanın nefsinde var olan üstünlük ve daha güçlü olma arzusu çoçuk ve gençleri Do salonlarına yönlendirmektedir. 7-Aileler bilmediklerinden tam teşhis koyamadıkları DEHS li çoçuklarını çok yaramaz hırçın ve kavgacı  kabul edilirler.Çok hareketli ve çok ataktırlar.Hırçın ve yaramaz çoçukların döğüş sanatları ile ilgili sporlarda başarılı olacağı şeklinde yanlış bir kanaat vardır. Bilhassa yaz aylarında evde yaramazlık yapıp kırıp dökeceğine bu salonlarda enerjilerini boşaltsınlar diye karakterlerine uygun bir branş dalı zannederek do salonlarına yollarlar.    Dikkat eksikliği ve aşırı aktivite bozukluğu bulunan  çoçuklar davranış bozukluğu olan çoçuklardır .Bu çoçuklarla sağlıksız bir iletişim kurulması bazen daha büyük problemlerin doğmasına yol açabilir.Bu çoçukları başıboş bıraktığınız anda kısa sürede salonda diğer çoçuklar tarafından oyun bozan , ortalık karıştırıcı ,kabadayı, zorba veya geri zekalı diye etiketlenip gurup dışı kalabilirler.Dikkat eksikliği ve hiper aktivitesi olan  çoçuklar diğer çoçuklar tarafından haylaz ,aptal, geri zekalı, salak şeklinde algılanırlar.Bu nedenle Antrenörlerin dikkatli bir şekilde davranmaları ve özel antrenman metodları geliştirmeleri gerekir. 1.Çoçuğun davranış problemlerinin net tespiti Çoçuğun davranış bozukluklarındaki nedenleri net tespit etmek gerekir.Çünki bazen hiç önem vermediğiniz ve üzerinde durmadığınız basit bir mesele dahi aslında gizli kalmış önemli etkendir.Misal diğer eğitmenlerin veya ailelerinin yanlış bir davranışı bile çoçuklar tarafından salonda tepkisel bir hareket olarak size veya diğer sporculara yansıtılıyor olabilir. Çoçuğun dikat eksikliği problemi olduğunu net tespit etmeniz gerekir.Tabiki siz bir doktor değilsiniz , teşhis ve tedavi etmek gibi bir göreviniz olamaz.Zaten bir uzman olmadığınız için bu konularda hataya düşebilirsiniz.Ancak çoçukla diyaloğunuzda bu tür dikkat eksikliği ve hiperaktivite problemi şüpheniz vardsa ailesine bilgi vermeyi ve psikiyatristlerle temasa geçmelerini önermeyi unutmayınız. Size yardımcı olabilecek kişilerlede irtibata geçmek görevinizdir.İlinizdeki veya ilçenizdeki psikiyatristlerle temasa geçerek konu hakkında bilgi almalı ve çalıştırma yöntemlerini ortak bilgilendirme sonucu tespit etmeniz gerekir. Unutmayın taekwondo fiziksel bir aktivitedir.Bir spor dalı olarak bu çoçukların tedavisinde önemli bir rol oynar. Çünkü hem çocuk hem yetişkin Dikkat Eksikliği tedavisinde en etkili yöntem; bol miktarda spor yapmaktır. Sportif faaliyetler, enerjinin fazlasını kullanmayı, dikkati tek bir noktaya yoğunlaştırmayı ve hormonların ve beyin hücrelerinin uyarılmasını sağlar. Taekwondo grup psikolojisinin çok geliştiği ve ruhi motivasyonun yüksek olduğu bir spor dalı olarak dikkat eksikliği bulunan çoçukların ruh ve fizik gelişimlerine çok önemli bir katkı sağlayacağından, psikiyatristler bu konuda size tam destek vereceklerdir. Sizin bu konuda yapacağınız psikşiyatrik bir tedaviye girişmek değil, anne ve baba ile birlikte psikiyatrislere yardımcı olmaktır. Bu çoçukların hareketlerini bir bütün içinde değerlendirmemek gerekir.Planlı ve parçalara ayrılmış bir şekilde yardım etmek şarttır.Her davranışının ayrı ayrı tespit edip, listelemek ve her davranışı ile ayrı ayrı ilgilenmek gerekir. Davranış türlerinin bir şemasını yapın.Her davranışı üzerinde ayrı ayrı durmanız ve bu davranışlardaki değişimleri haftalık periyotlarla rapor edecek bir planlama defteri tutmalısınız. Hiperaktif çocuklar sanıldığının aksine çevresinde kendisine yönelik her türlü davranışın hemen farkına varır ve hemen tepki verirler. Siz çoğunlukla çevresinde olan bitenlerden habersiz olduklarını sanırsınız ama bazen akranlarından daha çok olan bitenlerin farkındadırlar. Dolayısıyla Bu çoçukların salonda asla yanlız kendi başlarına bırakmamanız özel ilgi göstermeniz gerekir.Arkadaşlarıyla çalışma uyumu çeken bu çoçukları salonun bir köşesinde yanlız bırakırsanız sevilmedikleri ve istenmedikleri duygusuna kapılırlar ki bu çok olumsuz neticeler doğurur.Bu çoçuklar antrenör tarafından sevildiği ve değer verildiği duygusunu taşımaları şarttır. 2. Antrenman yöntemini çok iyi ayarlamalısınız. Kendinizin ve diğer eğitmenlerin öğretim metodlarını iyi gözden geçiriniz. Gereğinden fazlam mı sertsiniz.Çoçuğa katı davranmak ve hemen cezalandırmak eğiliminde iseniz öncelikle işe kendinizden başlamanız gerekir.Unutmayın bu çoçukların hareketlerini normal "yaramazlık" gibi değerlendirir ,hemen cezalandırmaya kalkarsanız hata edersiniz.Önemli olan sizin çoçuğun dikkatinin dağılmasını önlemenizdir.Çalışma periyotlarınız kısa olmalı ,yine dinlenme aralarınız kısa olmalıdır.Çoçuğun kendi başına kalacağı boş bir alan veya sıkılacağı uzun bir çalışma periyodu asla olmamalıdır.Yeteri kadar çalışma ve yeteri kadar dinlenme  aralıklarını çok  iyi ayarlamalısınız..Çalışma periyotduna ve çizelgesine muhakkak uyunuz.Antrenman kaçta başlıyacak ,ne zaman ara verilecek ve kaçta bitecekse asla şaşmamalıdır.Taekwondo vir hareket sporudur.Teorik açıklamalar ve pasif davranışların olduğu zamanlar son derece azdır.Bu nedenle çoçukların dikkatlerini bir noktada toplamak antrenmanda çok daha kolaydır.Çalışma periyotlarını kısa tutar ve teknikler arasında sık geçişler yaparsanız başarıyı hemen yakalarsını.Yinede çoçuğun bir noktaya odaklandığını ve sıkıldığını anlarsanız, çoçuğun hoşuna gidecek başka bir tekniğe veya uyuna geçebilirsiniz 3. Çoçuğun nasıl davranması gerektiği hakkında iyi bir model olmalısınız. Bu çoçuklar her çoçuk gibi sizi taklit etme eğilimindedirler.Nazik ,kibar olmalı ,sakin ve alçak sesle konuşmalısınız.Gerek bu çoçukların gerekse diğer sporcuların hareketlerine fazla eleştirel yaklaşmayınız.Bu çoçukların diğer çoçuklar gibi sessiz sakin duracaklarını ve komutlara tam riayet edeceklerini sanmayın.Önemli olan davranışlarını uysallaştıracak model davranış biçimlerini onların önüne koyun.Çoçuktan olumlu davranışlar beklemeyiniz. Onun davranışlarını sizin şekillendirmeniz ve yönlendirmeniz gerekir.Çocuğun hareketliliğini ve saldırganlığını asla başkalarını rahatsız etmeyeceği şekilde kontrol altında tutmalısınız.Bunu becerdiğiniz anda Çocuğu zekasını ve enerjisini istediği kadar  en uç noktasına kullanmasına müasaade ediniz. 4. Zor görevler için partner veriniz. Çoçuğun öğrendiği teknikleri hatırlaması ve çalışması  veya ilk öğrenmesi için muhakkak yanına eski sporculardan birini  veriniz.Çoçuk muhakkak surette yapacağı hareketi mükemmel yapan bir yardımcı ile birlikte çalışmalıdır.Çalışması esnasında yanlız kalmamalıdır.Asistan eğiticiniz muhakkak surette bu çoçuklara partner olmalıdır.Çoçuklar kendilerine değer ve önem verildiği hissine sahip olmalıdıırlar.Asistanınız muhakkak surette yaptığı işin bilincinde olmalı sabırlı davranmalı, her hareket için çoçuğun daha iyi anlamasına yönelik  örnek bir model olmalıdır.Bu yolla gruba kabul edilmesinin keyfini yaşayacak,kendisiyle iyi bir sporcunun ilgilendiğini bilmesi   motivasyonunu artırır. 5. İzlenimlerinizi tespit ediniz. Çoçuğun nsalona gelişinden itiberen olumlu ve olumsuz davranışlarını tespit ediniz.Ve gelişimini izleyiniz.Olumlu davranışlarındaki artış ve olumsuz davranışlarındaki azalma olması çok önemlidir.İyi olan veya başlangıçta iyiye yakın düm davranışlarını öğünüz.Taekwondo adına yaptığı her tekniği ve salonda diğer arkadaşlarıyla ilişkilerindeki her davranışını öğünüz ve taktir ediniz.Diğer sporcular için çok normal sayılacak bir davranışı yaptığında bile taktir ettiğinizi ve beğeendiğinizi ifade ediniz.Misal antrenman sonunda selamlama seromonisinden önce "Bugün "..." arkadaşınız çok iyi çalıştı ve teknikleri mükemmel yaptı.Hadi onu topluca alkışlayalım" diyerek mükafatlandırınız.Çoçuk zaman içinde hangi davranışı sonunda övgü ve alkış aldığını kavramalı ve davranışlarını o yöne doğru kaydırmalıdır. 6.Özel olunuz Hiperaktif  çoçuklara karşı komutlarınız özel komutlar olmalıdır.Çünki bu çoçuklar yorum yapmadıklarından ifadelerinizdeki ince farkı pek anlayamaz .Bu çoçukjlara karşı komutlarınız net ve açık olmalıdır.Esneme barında sallanan çoçuklara " burada sallanmak sizin için tehlikeli" dediğiniz anda bu eylemi terkederler.Ancak adhli çoçuklar bunu "sallanın ama dikkatli olun" anlamında anlarlar.Yani sallanmayı terk etmezler.Bu nedenle komutunuz net olmalı.Olumsuz bir komut yerine,hadi arkadaşlar sıranıza geçiniz ve şu tekniği yapınız diyerek yapacaüğı başka bir hareketi net ifade ediniz.Eğer siz konuşurken ayaklları ,elleri veya başka birşeylerle oyalanmasını engellemek istiyorsanız.Direkt olarak men etmekten ziyade ,size bakması için net momut veriniz ve herkesin size bakmasını isteyiniz.Tabiki sizi rahatsız edici davranışları bazen görmezden geliniz.Ama o davranışı yapmadığında ise övünüz.Misal "Aferim ahmet bugün nihayet barda sallanmadın"  veya "tuvalet kapısını çarparak kapamadın"   ,"tuvaleti temiz terkettin"," zamanında geldin" gibi. 7.Ödüllendirin Çoçuk doğru bir  davranış yaptığında ödüllendirin.Misal sporcuların elbiselerine yapıştıracakları özel taekwondo çıkarmaları yaptırın.Bunu belli davranışlar sergileyen çoçuklara hediye ediniz.O haftanın en çalışkan sporcusuna ,en temiz sporcusuna, arkadaşlarıyla en iyi geçinen sporcusuna, en dakik sporcusuna,aileleri ile en iyi geçinen sporcusuna arma olarak hediye ediniz.Bu çoçuklar bu madalya anlamındaki çıkartmalardan elde edebilmek için özel çaba harcıyacaktır.Taekwondoda kemer renkleri çok önemlidir.Bu çoçuklar olumsuz davranışlarını terk etmedikleri sürece üzerine gitmeyin ,ancak olumsuz davranışlarının bir bedeli olduğunuda bilmelidirler.Asla bir üst kemere geçirmeyin ve kemer alamamasının nedenlerinide net izah edin.Bir dahaki imtahana davranışlarındaki düzelmeyi beklediğinizi söyleyin.Yani çoçuk belli makamlara kendi gayreti ve çabası ile ulaşılabileceğpinin bilincine varmalıdır.Olumlu bir davranış sergilemeden asla ödüllendirmeyin.Yani cezalandırma yönteminiz, ödül  vermemek şeklinde olmalıdır.. Çocuğun iyi niyetli olarak yaptığı her çabayı eğer olumlu sonuçları olmuşsa destekleyin, olumsuz sonuçları olmuşsa görün, iyi niyetinden yaptığını bildiğinizi söyleyin.Gayret içinde size beğendirmek için yaptığı teknikleri veya becerileri eleştirmeyin ,gayretini ve becerisini öğün ve ödüllenddirin. Çoçukla şartlı pazarlık yapabilirsiniz.Misal "bugün sessiz çalışır, yaramazlık yapmazsanız  antrenman sonunda şu oyunu oynayacağız" veya "bu hafta boyunca şu şekilde davranırsanız hafta sonu pikniğe,(yüzmeye veya gezmeye gideceğiz" şeklinde hareketleri yönlendirecek uygulamalar olumlu hareketlerin yapılmasını arttıracaktır. 8. Dikkat eksikliği olan çoçukların hiçbir hatasını mazur  görmeyiniz. Salona vereceğiniz genel cezalandırmalardan   hiperaktif çoçukları ayrı tutmayınız,misal salona gelen olarak şinav çekme cezası, koşma cezası, tek ayak üzerinde turma cezası vetya yatarak ayakları 10 cm kaldırma cezası veriyorsanız aynısını bu çocuklarada gösteriniz.Cezalarınız acımasız olmasın ama asla kurallarınızdan ödün verip sözünüzden dönmeyin. Bu sorumluluk duygusu almalarına ,kendilerinide toplumsal davranışlarda mesul tutmaya yönlendirir.Ancak cezayı tüm salon sporcyları birlikte yaptıklarından hiç birinde bir şahsiyet ezikliği olmaz. 9. Sessiz ,sakin ve tatlı dilli olunuz. Bu çoçukların sizi dinlemesini istiyorsanız onlarla sessiz ,sakin ,dostça konuşun,konuşurken yüzüne bakın ,onunda sizin yüzünüze bakmasını sağlıyarak iletişim kurun.Göz iletişimi kurmak konuşmalarınızın dinlenmesini sağlayacak en iyi yöntemdir.Olumsuz bir hareket yapıyorsa sert ifadelerle o davranışının son bulmasını istemeyin.Bunun yerine tatlı bir dille başka bir harekete yönlendirin."Hadi canım,arkadaşınla birlikte eldiven çalışması yapınız" gibi başka bir eyleme yönlendirin.Dolayısıyla yaptığı o anki yanlış eylemi terkedecektir.