Antrenörler Sporcular için birer modeldir

Sporun olmazsa olmazların arasında bu ay antrenörler var. Onların saha içindeki ve dışındaki davranışları, kazanma merkezli çıkışları ile farkında olmasalar da genç sporcular tarafından dikkatle izleniyor.

               Sporun ve takımların liderleri, genç sporcular için bir model olarak görülüyor kazanma istekleri, adil, dürüst ve güvenilir kişilikleri örnek alınıyor.

Sadece müsabaka kazanmakla kalmayan ve toplumda bir model teşkil eden antrenörler, Amerika’da, Gençlik Sporları Enstitüsünde bir dizi araştırmalara konu oldu.

Yapılan araştırmalarda, antrenörler her yıl on binlerce genç sporcu ile çalışıyor ve genç sporculara bir çok anne- babadan daha yakın olan, antrenör’lerin doğru birer model oluşturabilmeleri için bazı temel ilkelere dikkat edilmesi gerektiği belirtiliyor.

Genç sporcuların koçluğu ile ilgili olarak yine, Kuzey Amerika, Gençlik Sporları Enstitüsünde yapılan bir çalışmada çocuk sporlarında bilinmesi gerekenleri şu şekilde sıralanmıştır;

* Arkadaşlık ilişkileri,

* Liderlik özellikleri,

*  Müsabakada ve antrenmanda gösterdiği çaba,

* Dakikliği,

* Yarışmalarda kurallara bağlı kalıp kalmadığı,

* Hatalarını kabul etmesi,

* Sorumluluk alması, spordan

* Zevk alıp almadığı, antrenmandan zevk alması,

* Diğerlerine karşı  anlayışlı davranıyor mu,

* Sakatlanmaya eğilimli mi,

* Antrenörünü ve takım kaptanını dinliyor mu,

* mazeret ve şikayetlerde bulunuyor mu,

* olumlu ve olumsuz tutumları var mı,

*  Takımdaki pozisyonu kabul ediyor mu,

* Atletik özellikleri (çeviklik, koşu, fitness, esneklik, kuvvet, el-göz koordinasyonu,

* Sıçrama yeteneği,

* Reaksiyon zamanı,

* Uzmanlaşmak için beceri ve aktiviteleri tekrarlamaya istekli mi,

* Arkadaşları tarafından seviliyor mu,

*  Öğrenme oranı.

 

Kuzey Amerika Gençlik Sporları Enstitüsünde yapılan diğer bir çalışmada genç sporcuların ve takım üyelerinin kendilerini değerli hissetmeleri için başarılı bir antrenörün yapması gerekenler ;

·        Sporcuların hepsine eşit bir biçimde davranmak.

·        Takım formalarının yeni ve gösterişli bir biçimde hazırlanması

·        Küçük düşürücü olmayan fakat bunun yanında sporcular için bir anlamı bulunan cesaretlendirici ve coşku dolu takım sloganları kullanmak.

·        Olanakların iyi olması, takımın benlik imajını yükseltir.

·        Kullanılan araç ve gereçlerin iyi durumda olması.

·        Okulun veya kulübün renklerinin kullanılması.

·         Maskot.

·        Sporcuların üzerinde isimlerinin yazılı olduğu bir dolaplarının olması.

·        Takımın tamamının toplandığı bir odasının bulunması.

·        Müzik kullanmak.

·        Takımın bir logosunun bulunması ve kullanılan eşyalar üzerinde yer alması.

·        Her bir takım oyuncusu için yaptırılan seyahat çantaları.

 

Sonuç olarak, çocuk sporcuların antrenörlüğü mutlaka çocuk merkezli bir felsefe ile yapılmalıdır. Ailelerle işbirliği içinde olunmalı ve her bir çocuk için ayrı ayrı dosyalar oluşturulmalıdır. Sporcuların yetenek ve becerileri bilinmeli ve asla eğlence faktörü unutulmamalıdır. Böylece tüm sporculara spor içerisinde olumlu tecrübeler yaşatarak kendilerini değerli hissetmeleri sağlanabilir!

İdeal bir Antrenör

Antrenörlüğünü yapacağı alanı çok iyi bilmeli,

Öğretme yeteneğine sahip olabilmeli,

Sporcu psikolojisini çok iyi bilmeli,

.Kendi alanındaki gelişmeleri yakından takip ederek, yeniliklere açık olmalı,

İletişim becerisi ve diksiyon üst düzeyde olmalı,

Sağlam bir kişiliği olmalı.

Kuvvetli ve yeterli motivasyonu olmalı.

Mesleğini sevmeli, kendine güveni olmalı.

Yaşayış ve davranışları ile örnek olmalı.

Doğru sözlü ve güvenilir olmalı

Tereddütlerini,  kendi hata ve kusurlarını belli etmemeli.

Kişilik yapısı dışa dönük olmalı.

İyi bir psikolog olup insan kişiliğinden anlamalı.

Liderlik özellikleri olmalı.

Takımda ben yerine biz dinamiği kurmalı.

Ceza ve ödüllendirmede dengeli ve ölçülü olmalı.

Genel kültürü ve mesleki bilgisini artırmak için, arayış içinde olmalı.

Fiziksel yetenekleri tam olmalı. (Sağlık, atletik yetenekler, görsel ve işitsel kavrayış v.s.)

 

Etkili Antrenörlük Stratejileri

 

-        Çocuklar bir şeyi doğru olarak yaptıklarında övgü ve cesaret dolu sözler söyleyin.

-         Övgüyü sık sık kullanın.

-        Ödül olarak arkadaşça bir gülücük verin veya sırtının sıvazlayın.

-         Övgüyü samimi olarak yapın.

-        Övgü ve cesaretlendirmeler samimi olarak yapılmaz ise etkili olmaz.

-        Samimi olmayan söz ve davranışlar antrenör olarak inanırlığınıza darbe vurabilir.

-        İyi olmayan performansı cezalandırıcı olmadan belirli yollarla söylemeli,

-        aynı zamanda sık sık cesaret vermeliyiz.

-        Gerçekçi hedefler ortaya koyun.

-        Hedeflerinizi çocuğun yaşına ve yetenek düzeyine uygun olarak oluşturun.

-        Her şey yolunda giderken olumlu olmak kolaydır!

-        Malesef herşey yolunda gitmeyebilir.

-        Sporcumuz yada Takımmız yenilebilir veya kötü performans gösterebilir.

-        Her şeye hazırlıklı olmalısınız!

-        Beceri ve aktiviteleri sık sık değiştirin.

-        Aktiviteyi çocuğa göre düzenleyin, çocuğu aktiviteye göre değil!

-        Asla fiziksel aktiviteyi bir ceza yöntemi olarak kullanmayın !

-        Koyduğunuz kurallar başarının elde edilmesi ve motivasyonun yükseltilebilmesi için değişebilir ve esnek olmalıdır.

-        Sadece sonucu değil, doğru tekniği de ödüllendirin!

-        Genç sporcuların antrenörlüğünde yapılan en büyük yanlış ise beceri gelişimi göz ardı edilerek sadece sonuca göre davranılmasıdır.

 

Son olarak, en çok dikkat edilmesi gereken iki konu ise,

 Kazanmak her şey demek değildir, sadece bir şeydir!

Sporcuların ilk sırada, kazanmanın ise ikinci sırada olduğudur....

Türk Sporuna emek veren tüm Hocalarıma sevgi ve saygılarımla…

 

Metin DALGIÇ
 3.Kademe Ant.  / 6. Dan