Kalça rotasyon (dönme) hareketinin
yumruk ve tekmelerin ,güç ve hızına
olan etkisinin şematik izahı:
Taekwondo çalışan herkes taekwondonun fiziksel bir
dövüş sanatı olduğunda hemfikirdir.Fakat bununla birlikte taekwondo sadece
fiziksel değildir.Aynı zamanda fiziktir de.Tüm fizik kurallarını taekwondonun
şablon hareketlerine uygulayabilir etkilerini hissedebilirsiniz.
bir taekwondocu yumruk ve tekmelerini atarken hiç bir zaman sahip olmadığı bir
fazla güçü oluşturabilir.Bu nasıl oluyor diye merak ederseniz tamamen fizik
kurallarından faydalanılması üzerine oturmuştur.Biraz fizik bilgisi olan
birisi bu konuyu kolaylıkla anlar:
Bir imajı düzgün bir hatta yürüyor düşünelim.Burada biz onu siyah ok ile
göstereceğiz.Okun uzunluğu imajın hızı ile orantılıdır.Okun ucu ise hızın yönünü
gösterir.Eğer okun boyu uzun ise hızlı hareket ediyorsunuz demektir.
Şimdi sağ tarafınızdan bir rüzgarın estiğini düşünelim.Esen rüzgarı da diğer okla
yani kırmızı okla gösterelim .Okların uçlarıda hareket yönlerini
gösteriyor.Rüzgar size tam yanınızdan ve size dik olarak vuruyor.
Eğer rüzgarın etkisine karşı koymazsanız sol
yanınıza doğru sürükleneceksiniz ve hareket istikamet ve hızınız yeşil renkli
gösterilen oktaki gibi olacaktır.
Yukarıdaki vektör bileşenleri fizikte köşegensel vektör
bileşenleri olarak isimlendirilir.Bunun taekwondoda nasıl uygularız.Yukarıda hız
vektörü olarak aldığımız okları güç veya kuvvet vektörü olarak da
değerlendirelim.Diyelim ki bir yumruk atalım.Aşağıdaki okla gösterilsin.
Bu yumruğun gücünü nasıl arttırırız.Çok basit.Ona
yeni bir vektör yani yeni bir gücü aynı istikamette ekleyerek
Bakınız okun verimliliği nasıl etkili olarak çoğalıyor.Aynı istikamette
ikinci bir kuvvet vektörü eklersen bileşke kuvvet ikisinin toplamı kadar
olur.Hiç bir kuvvet kaybı meydana gelmez.Şöyle bir soru sorabilirsiniz.Yumruğu
basit bir okla gösterip ikinci bir çizgi ekleyerek şematik izah yapabilirsinizde
benim yumruğum ok değil ki yumruğumun gücüne nasıl ikinci bir yük
ekleyebilirim.Vücudumda üçüncü bir yumruğum yok diyebilirsiniz?
Cevabı hazırdır. Öndeki siyak uzun çizgi yumruğunuzun hızı veya gücü ise,
arkadaki ona destek kuvvet "kalçanızın aynı andaki dönüş hareketi"
dir.Yani yumruğunuzu tam hedefe isabet ederken kalçanızla beraber vücudunuzun
yapacağı hafif rotasyon ,yumruk hız ve gücüne %50 fazla katkı sağlar.
Bu kalçadaki en ufak bir değişmenin yumruk kuvvetinize olan olağan üstü etkisini
hemen hissedeceksiniz.Aynı durum yumruklar kadar tekmeler içinde geçerlidir.
Misal.:
Ap Chagi (ön
tekme) icra edilirken dizin önce yukarı kaldırılmasını ve daha sonra ayağın
açılmasını gerektiren bir tekniktir.
Diz en yüksek seviyeye kalkar, alt ayak( dizden aşağıdaki kısım) diz etrafında
döner ,bacak düz hale geldiği anda rakibe vurur.Eğer bu zamanlama çok iyi
yapılabilirse yak vurabileceği en üst noktada ve ve en yüksek güçle rakibe
vurur.Bu eş zamanlı hareketi yapmak aslında çok zordur.Ap Chagi aslında çok
profesyonel kişilerin yaptığı zor bir tekniktir.Soldaki şekildeki kırmızı ve
yeşil vektörlerle gösterilen hareketleri eş zamanlı yapacak ve bileşke kuvvet
oluştuğu anda rakibe vurmuş olacaksınız.Herkes yapabildiğini zanneder, ancak bu
zamanlamayı yapıp kuvveti 2 katına çıkarmak çok çalışma ve üst seviye bir sporcu
olmayı gerektirir.
Yukarıda tek başına diz vektörünü, sağdaki şekilde ise diz ve ayak
vektörlerinin toplamını görüyorsunuz.Bu konudaki en etkili faktör
zamanlamadır.
|
|
Yandaki
Hata yazan şekilde zamanlama hatası sonucu oluşan kuvvet vektörlerini
görüyorsunuz.Diz en yukarı çıkmış ve sabitlenmiş ,ondan sonra ayak
açılmaya çalışılmıştır.Bu şekil bir teknikte asla kuvvetler bir bileşke
oluşturamaz.Diz yukarı çıkarken eş zamanlı olarak alt ayak açılmaya başlanacak
diz hareketini ve ayak hareketini bitirir bitirmez ayak tam açılmış şekilde
rakibe vuruş yapılacaktır.Bayağı zor değil mi?.Birde hepiniz Ap chagi atıyorum
zannediyorsunuz.Bu şekilde bir teknikte dizin , ayağın ve vücudun ileri hareket
vektörleri birleşir ve mükemmel bir kuvvet ortaya çıkar.
Bir kişinin kuvvetinin formülünü fizik kaidesine göre şöyle ifade edebiliriz.
KUVVET= Kütle x hızlanma (ivme) (F = M x A.)
Eğer hızınız az ise kuvvet için büyük bir kütleye ihtiyacınız vardır.Eğer
kütleniz az ise çok hızlı hareket ederek kuvvet oluşturabilirsiniz.En önemlisi
de vücudunuzun ağırlığını yumruk veya tekmenizin ağırlığına ekleyerek ekstra bir
kuvvet oluşturmanızdır.Buradaki avantaj fazla enerji harcamadan fazla kuvvet
oluşturmaktır.Çünkü hız arttırma ve kütle arttırma işi enerji gerektirir.Ancak
vücudumuzda oluşan farklı kuvvetleri tekniğe uygun olarak birleştirebilirsek
aynı enerji miktarı ile daha fazla kuvvetli vuruş yapabiliriz.
Taekwondo sıradan bir eksersiz ve dövüş değildir.Düşünme, beyin yorma ve
fiziksel kaideleri tekniklere uygulama sanatıdır.Yetenekli olmak yetmez
.Tekniklerin ,iyi bir analizi ve kurallarının bilinmesi şarttır.
|