Taekwondoda Esneklik Çeşitleri

Esneklik , sporda eklemlerin daha açılı olarak hareket etmesi,kasların daha yumuşak olması ve daha fazla uzamaları anlamında kullanılır.
Kasların ve eklemleri daha yumuşak olmaları ve daha fazla açılabilmeleri müsabaka esnasında olabilecek sakatlanmalarında önüne geçer.
Eklemler daha fazla açıldığından kaslarda daha fazla açılma ve gerilme imkanı bulduğundan çok daha fazla güçlü bir kas yapısına ulaşılır.
Çoğu sporcunun esneklik tiplerinin farklılığından habersiz olduğu bir gerçektir.Bu esneklik tipleri atletlerin çalışmalarına ilişkili olarak aktivite çeşitlerine göre sınıflandırılırlar.Misal olarak biri hareket içerdiğinden dinamik (hareketlilik) esneklik olarak adlandırılırken bir diğeri statik(durağan ) esneklik olarak adlandırılır.
Genelde esnekliği 3 guruba ayırtırız.
a-) Dinamik esneklilik
b-) Statik aktif esneklik
c-) Statik pasif esneklik

Dinamik esneklik:
Dinamik esneklik kinetik esneklik olarak da isimlendirilir.Dinamik esneklik, hareket anında yani teknik yaparken eklem ve kaslara limitlerinin en son haddine kadar hareket imkanı verebilme yeteneğidir.Çok kısa sürede en yüksek esneklik limitine çıkıp geriye iniş yapılır.Yani esneme süresi çok kısadır.Çünkü burada esneme amaç değil atılacak tekniğin bir parçasıdır.

Statik-aktif esneklik:
Statik aktif esneklik direk olarak aktif esneklik olarak da adlandırılır.Bu esneklik yeteneği organları sadece kendi zıt kas guruplarının çalışması ile esnetebilmektir.Misal olarak bacağınız yukarı omuz hizasına ayağınızı başın üzerine  hiç bir destek ve dışarıdan yardım olmadan kaldırabilmek ve bir süre öyle tutabilmektir.Yani bacağın bir kısım kasları esnerken zıt kas guruplarının aşırı gerilmesine dayalı zor bir harekettir.Ayakta pozisyonda gövdeyi 8-12 kez öne esnetmek yine aktif esnetme içine girer.Burada da karın kaslarının bir kısmı gevşerken bir kısmı kasılır.Tüm hareket vücudun kendi kas gurupları yardımı ile olur.

Statik-Pasif esneklik:
Direkt olarak pasif esneklik olarak da adlandırılır.Vücut ağırlığı veya bir aparat kullanarak vücut uzuvlarını esnetmektir.Misal olarak ayakları açmak buna örnektir.Burada ayaklar kendi kas gurupları ile değil vücut ağırlığı kullanılarak ayrıştırılır.Yine bir arkadaşın itmesi ile başın bacaklara değdirilmesidir.Burada esneme organın kendi zırt kaslarını kullanarak değil bir destek yardımı ile yapılır.Bir eş yardımıyla, karşılıklı omuzlardan kollar ile destek alarak 8-12 kez esnetmek pasif esnetmeye girer.pasif esnetmede yine değişik araçlardan da faydalına bilinir. Sandalye, bar,top, sağlık topu, sopa ve elastik bant gibi yardımcı malzemelerden yararlanılabilir.

Aktif esneklik yani kimse yardımı olmadan esneme yöntemleri sporda başarıyı daha çok etkileyen bir esneklik yöntemidir.Aktif esneklik pasif olana göre daha etkili daha verimli ancak ulaşılması daha zor bir esneme türüdür.Daha güçlü kas yapısı ve güç ister.

Esneklik sınırlarını etkileyen iç faktörler:
İç faktörler:
*Eklemin tipi ve yapısı.Bazı eklemler yapı itibariyle açılmaya müsait değildirler
*Eklemin içindeki eklem kapsüllerinin esnemeye karşı olan direnci
*hareketin limitine göre kemik yapısı
*kas yapısının elastikiyeti (kas dokusu daha önden olan yaralanmalar sebebiyle (skatris dokuları nedeniyle )esnekliğini kaybedebilir)
*Tendonların ve ligamentlerin elastikiyeti (ligamentlerin zaten esneme kabiliyetleri yoktur.Tendonların büyük bir kısmı da esnemez)
*Derinin elastikiyeti (deri tabakası çok fazla elastik değildir)
*Yağ tabakaları (her zaman için olumsuz etkiler)
*Eklem kas ve dokuların ısısı( İyi bir esneme için saydığımız dokuların ısısın normal zamandakinden 12 derece daha yüksek olması gerekir.

Esneklik sınırlarını etkileyen dış faktörler:

*Çalışma ortamının ısısı (ılık ve çalışmaya müsait ısıdaki bir salon esnemeye yardımcı bir faktördür.soğuk bir ortam esnemeyi önleyen bir faktördür)
*Günün zamanı (çoğu insanlara öğleden sonraları daha güzel esemnerler..Sabah saatlerinde esneme eksersizleri verimli olmaz.Yani kişi son sınırına kadar esneyemez.En güzel saatler 14,30- 14,00 saatleri arasıdır.
*Eklem sakatlanmalarından sonra eklemin veya kasın iyileşme süresi..Kısa sürede iyileşme sağlanmazsa esnemede o denli zayıf olur.
*Yaş (ergenlik öncesi çocuklar ,yetişkinlere göre daha fazla esnerler.)
*Cinsiyet (kadınların esneklik kabiliyetleri erkeklere göre daha fazladır)
*Kişinin özel eksersiz yeteneği
*Kararlı ve azimlilik( Esnekliğe kavuşmaya kararlı olan ve pes etmeyen yapıdaki kişiler esnekliğe kısa sürede ulaşırlar)
*Ekipman (elbise ve malzemeler kısıtlayıcı rol oynayabilirler.Dar bir eşofmanla bacakların açılamayacağı gibi..)
*Yine bazı araştırmaclar esnekliğe etki eden en önemli faktörün bol su olduğunu söylerler.İçilen bol su tüm vucudun esneme kabiliyetini arttır.Sususz ve kuru bir vücut esneklik perpormansını düşürür.

Esneklikte dikkat edilmesi gereken fakrtörler:

*Esnekliğe kısa aüsrede ulaşılır.Önemli olan esnekliği devam ettirme eksersizleridir.Çünkü esneklik geri dönüşümlüdür.Sürekli çalışılmazsa ilk konuma dönülür ve emekler boşa gider.Ergenlik döneminde sporcular çok kolay esnerler.Ancak eklem ve kasları sürekli gelişim halindedir.Her gün bu değişime karşı esneme eksersizlerini yapmazlarsa esnekliklerini yitiriler.Çoğu büyük sporcunun ayaklarını açamaması, belini kıvıramaması bu yüzdendir.
*Bir koç yada partner desteği ile yapılan eksersizler daha verimlidir.
*Eksersiz antrenmanın sonunda vücut ısınınca soğuma amaçlı olarak yapılırsa çok daha verimli olur.Hem esneme daha güzel olur ve hem de vücuttan antrenman sonu birken toksik maddelerin atılımı kolaylaştırılır.Her antrenman sonu esnemeler 10-15 dakika yapılarak antrenman bitirilmelidir.