Taekwondoda Simgeleşmiş Hayvanlar Yüzyıllarca, Kore'de "do" sanatları ustaları dövüş
sanatlarının kendine özgü formlarını ve karakteristiğini belli semboller
kullanarak öğrencilerine izah etme yoluna gitmişlerdir.Bu semboller genelde
hayvanlar,kuşlar, bitkiler, yılanlar ,böcekler arasından yüksek performans
sergileyen örneklerdi.Bu semboller aynı ayda Asya toplumunuz felsefesi
görüşünü, dinlerini, sanatlarını ,dillerini kısaca kültürlerini anlatan
önemli işaretlerden kabul edilir.Bu semboller Kore'nin her tarafında popülerliğini koruyarak günümüze
kadar gelmişlerdir.
Nereye gitseniz rastlarsınız.Vazolarında,Çanak çömleklerinde, tabak ve
bardak gibi yiyecek ve içecek eşyalarında, elbiselerinde, heykel ve
gravürlerinde, duvar resimlerinde,bina süslemelerinde ,kitaplarında ve dini
mabetlerinde bu sembollere sık sık rastlarsınız.
. Çoğu batılılar bu sembolleri dövüş sanatlarını çalışırken
öğrendiler.Niye kullanıyorlar, ne anlamlara geliyorlar,orijinleri nedir gibi
sorulara cevap aramaya başladılar
Uzun zaman önce Kanji sembolleri kullanılan bir yazı dili vardı.İnsanlar
çevrelerindeki gördükleri objelerden faydalanarak simgelerle duygularını
ifade ediyorlardı.Bu teknik kompleks haberleşmelerde gerekli gizlilik ve
verimi elde etmek için kullanılıyordu. Kanji karakterleri üzerine kurulu bu
yazı dili bilhassa 5.yüz yıl dan sonra yok oldu.Komşu ülkelerle olan kanlı
savaşlar Kore yarımadası üzerinde yüzyıllar boyunca değişmeyecek kültürel
yıkımlara neden oldu.Bu yazı dili de silindi.Çünkü işgalci güçlerin en büyük
tahribatı toplumların tarihi ve kültürü üzerine oluyordu .Bu onların
asimilasyonu için şarttı.Bu nedenle savaşlar sonucu kütüphaneler, anıtlar,el
yazmaları her ne varsa yok oldu.Buda insanların geçmişleri ile olan
bağlarının kopmalarına veya en aza inmelerine neden oldu.
Orduların kültürel tahribatına rağmen kore insanları tarafından geliştirilen
resimsel teknikle kompleks kavramları ifade edilmesine ait bulgular bize
taekwondo vasıtasıyla ulaşır.Kore'de yüzyıl savaşları boyunca savaşçılar
birbirlerine iletilmesini istedikleri bilgileri sürekli sembollerle
ifade ederek anlatırlardı.Bu semboller sürekli değişir her defasında farklı
semboller kullanılırdı.Bu şekilde düşmana geçse bilgiler kolay deşifre
edilemezlerdi.Bilgilerin iletilmesini bazen bir vazo üzerine işlenmiş
desenler sağlardı.Tüm bilgi vazoya işlenmiş resimlerle anlatılırdı.Tabi ki
günlük hayattaki her şey sembol olarak kullanılmıştır. Yöresel
hayvanlar, kuşlar, böcekler,çiçekler ,bitkiler ve dinsel imajları sembol
oluşturmada kullanmışlardır.Semboller sürekli değiştiğinden eski semboller
zamanla güncel objelerle yer değiştirmiştir.Bu nedenle eski objeler çok
azdır.Bir kaç Hindu dinine ait obje güncelliğini koruyabilmiştir.Bunlarda
çok güçlü ve önemli kavramları ifade eden objelerdir.Günümüzde de insanlara
geçmişleri ile ilgili kültürlerini anlattıklarından hala önemlerini
korurlar.
Her sembol çok önemli bir kavramı ifade ederdi.Bu sembollerle insanlar
arasında muazzam miktarda bilgi akışı olmuştur.
6.yüzyıl savaşlarından sonra merkezi yönetim sert ve kaba konfiçyus felsefesi
yerine daha ılımlı olan budist felsefeyi benimsedi..
Bölgesel yönetimler bu felsefeyi desteklediler..Budizm felsefesi ise günlük
hayatta sembolleri çok kullanan bir yapıda idi.
Budizm felsefesinde semboller sık olarak kullanılır.Budist rahipler ruhsal
ve fiziksel kimliklerini geliştirme çalışmalarını sık olarak değişik
sembollerle açıklarlar.
Çalıştırıcılar öğrencilerine teknikleri öğretirlerken neden yapıldığını ve
ne işe yaradığını sembollerle açıklamak istediler.Tekniğin Orijini nedir ve
nasıl kullanılır nasıl mükemmelleştirilir.Hareket formlarındaki mimik
hareketlerin tabiatta uygulanan örneklerinden faydalandılar.
Çin kung fu ve Kore çıplak el dövüş sanatlarında (ms 618-ms907) yıllarında
Peninsulada Tang krallığı periyodunda,günümüze kadar gelmiş olan semboller
kullanılmaya başlandı.
El hareket mimiklerinde kuşların kanat çırpışları taklit edildi.Parmak
vuruşlarında (bıçak vuruşu) yılanın dişleri ve hareketi ve kuşların
gaga vuruşları esas alındı.Öne tek adımda kuşların adım atışı ve denge
muhafazaları işlendi.
Çoğu dövüş teknikleri bu şekilde hayvanların hareket tarzları esas alınarak
geliştirildi.Çünkü hayvanlar yaşamlarını kendilerinden zayıfları öldürerek
sürdürürler.. Bu nedenle yaptıkları vuruşlar en kısa sürede en yüksek etkiyi
sağlayan vuruşlardır. Yaratılışlarından son derece biomekanik özelliklere
sahip organlara ve onların işleyiş tarzlarına sahiptirler.Coğrafi bölgelere
ve yaşam koşullarına göre de hareket tarzları değişik olur.Bu nedenle bizim
için örnek teşkil ederler.
Kutsal
Olan Hayvanlar
Dünyanın 4 temel özelliğini ifade etmek için 4 hayvan kullanıldı ve bunlar
kutsal sayıldı.4 mevsim, 4 temel renk ( Beyaz ,Yeşil, kırmızı ve siyah)
uzayın 4 bölümü ve yönler ( kuzey,güney, doğu ve batı)..Bu sınıflandırmalar M.S
2. yüzyıldan sonra yapılmaya başladı ve hayvanlarda bu sınıflandırılmalarının
sembolleri olarak anılmaya başlandı.
Bu kuş yılan veya diğer hayvanlar kendine has bir takım özellikleri ile
diğerlerinden ayrıldıklarından belli objelere yakınlıkları neden ile onları
temsil etmeye başladılar.
Her hayvanın kendine has bir nüfuz alanı vardır ve doğada kendine has bir yere
sahiptir.Bir yılanın yaşam alanı ile ayınınki veya kuşunki birbirinden
farklıdır.Davranışları değişik değişiktir.Kendilerine has savunma mekanizmaları
vardır.Her birinin saldırı silahları ve teknikleri farklıdır.Yiyeceklerini
farklı şekilde avlarlar ve farklı şekilde yaşam sürerler.Birinin diğerine
benzemesi demek ölmesi anlamına gelir.Her birisi kendi soyunun gerektirdiği
şekilde davranması lazımdır.
Sembol |
İstikamet |
Renk |
Mevsim |
Ejder |
Doğu |
Yeşil |
İlkbahar |
Kuş |
Güney |
Kırmızı |
Yaz |
Kaplan |
Batı |
Beyaz |
Sonbahar |
Kaplumbağa |
Kuzey |
Siyah |
Kış |
Hayvanlardaki bu farklı özellikler, eğitmenlerin bazı konuları öğrencilere
anlatmada yardımcı oldular.Bilginin daha pratik olarak hafızada kalması ve
gelecek nesillere aktarılması açısından baya olumlu neticeler verdi.
Taekwondoda kavramları ifade eden bazı hayvanlar:
Kaplan:
Kaplan Kore'de ve taekwondoda kullanılan en önemli simgelerden
biridir.Kore kültüründe Korelilerin karakter yapısını temsil eder.Kaplan son
derece dinamik, göz alıcı renkleri olan ve birazda şanslı bir hayvandır.Çünkü
kaplan hiçbir hayvanın güçünden etkilenmeyecek bir yapıda yaratılmıştır.
Mükemmel bir keskin zekaya sahiptir kendisine kurulan tuzakları kolaylıkla sezer
ve kurtulur.
Taekwondoda kaplan, güçü, dengeyi, sabrı simgeler.
Kaplan büyük , güçlü ve yırtıcıdır.Keskin zekası ve ön sezileri yüzünden
hiç hayvan kendisi ile hesaplaşamaz.Hemen her hayvan kendisine saygı
gösterir.Kaplanlar her türlü olumsuz şartlarda dahi çok iyi dövüşürler.Yalnız
yiyecek için avlanırlar.Yani avcılıkları ve saldırganlıkları sadece
mecburiyettendir. Diğer hayvanlardan uzak durur.Diğer hayvanlar yaklaşsa bile o
onlardan uzaklaşmayı yeğler.
Tehlikeyi önceden sezer ve o sahaya hiç girmez. Ancak kendisine yapılan
meydan okumayı asla reddetmez ve dövüşür.
Kaplanlar çok teknik ve zeki dövüşürler. Saldıracakları zaman hasmına
onu görmediği yönden (kör noktadan) saldırırlr.
AYI:
Taekwondoda güç ve kuvveti ifade eder.Ayı kalıplı bir hayvandır, dev yaratılışlı
ve güçlüdür.Cüssesi yüzünden hareketlerini yavaş bu nedenle de her zaman önceden
tasarlanmış hareketleri yapar.Cüssesine rağmen seriliği, çok hareket yapma
yerine enerjisini tekbir harekete yoğunlaştırması ve neticeye
gitmesindendir.Zekası ve becerikliliği gücünü ortaya çıkarır. Ayı aslında
saldırgan bir hayvanda değildir.Yalnız yaşar ve şaşırtıcı olayların mümkün
olduğunca uzağında durur.Cüssesini ve gücünü sadece yiyecek ihtiyacını kullanmak
için kullanır.Yani sadece gerektirdiği zaman.Onun dışında her zaman için
sessizliği ve sakinliği tercih eder.Ayı cüssesine rağmen gerekirse bir geyik
kadar hızlı koşabilir. Hareketlerini yavaş yapması enerjisini verimli kullanmak
istemesindendir.
Ayı, tehlikeyi hissettiği anda kendisi saldırır ve saldırısına rakibini
hırpalayıncaya kadar ara vermez.Savunması saldırı üzerine kuruludur.Buda son
derece sert ve güçlü olur.Bu nedenle müsabakada atak yapan bir rakibe savunma
örneği vermek için anlatılır.Yani en iyi savunma aslında tehlikeden önce yapılan
çok güçlü ve ani ataklardır.
Koç:
Koçlar dev boynuzlarını kullanırlar.Büyük tecrübeli koçların kendilerine saldırı
yapan bir hayvana karşı vuruşları tek bir tane ama çok nettir.Tekbir vuruş
karşıki hayvanı sakatlamaya yeter.Bu tavır taekwondoda savunmada akli ve
fiziksel kararlılığı temsil eder.Yani saldıran bir düşmana karşı tek ama net bir
vuruş için verilen örnek koçtur.
Koçlar arkadan yapılan kalleş saldırılar karşısında kuşlar kadar manevra ve
denge kabiliyetine sahiptirler.
Koçlarda mükemmel bir denge yeteneği vardır.Bu nedenle yaban koçları beslenirken
saldırılardan korunmak için her zaman denge kurulması zor olan coğrafi
satıhları tercih ederler ve saldıran hayvanları o bölgeler çekerler.Yani
saldırganları kendi avantajları olan bölgelere çekerler kendi yeteneklerinin
daha ön plana çıkmasını sağlarlar.
koçlar her zaman için tehlikeden kaçarlar. Tehlikeli hayvanlarla her zaman için
mesafeli dururlar.Mesafe daraldığı anda tekrar uzaklaşarak mesafeyi korurlar.Bu
taekwondo savunmasında esas prensiptir.Self-defansta ilk prensip tehlikeli
durumların uzağında durmak ve oradan uzaklaşmaktır.Yaban koçları özgürdürler ve
serbestçe dolaşırlar .Onlara yaklaşmaya sadece birkaç hayvan cesaret edebilir.
Kobra
Kobra yılanı koreye sembol olrak himalaya dağlarından Hindistandaki
hindu dininin formu olarak gelmiştir.
Hindu dini birçok doğu ülkesinde etkili olan geniş bir dindir.Etkinliği
yüzyıllardır devam eden bir dindir.Kobra yılanı bu dine bağlı insanların
kültüründe etkili bir şekilde yer alır.
Onlar ön sezileri kuvvetli, çok sessiz ve oldukça kurnazdır.Kobralar tek
ve net vuruşun hocaları sayılır.
Kobralar çok çabuk ve dikkati çekmeden kurbanını öldüren yılanlardır.Geçmiş
dönemlerde insanlar kobraların kurbanlarını ipnotize ettiklerine inanırlardı
Bugün hangimize sorsanız kobra yılanı hakkında bildiğimiz zehirli olduğu
ve dikilip başını sağa sola salladığıdır.Vuruş pozisyonunda gözler hedefe
odaklanır .Hızlı ve seriliği bu odaklanmanın mükemmelliğinden kaynaklanır.
Kobralar çok sesiz ve emin hareket ederler.Her zaman için kendilerini korumaya
hazırlıklıdırlar.Normal zamanda bile çok yavaş ve sesiz hareketleri kendilerini
savunmak ve düşmanlarına gözükmeseler bile kendini belli etmemek içindir.
Kobralar kavga etmezler , zehirlerini çok verimli kullanmak isterler bu nedenle
sadece yiyecek aradıkları zaman veya
saldırıya maruz kaldıkları zaman zehirli saldırılarına baş vururlar.
Kartal
Kartal taekwondoda güveni, üstünlüğü, azmi,el ve ayakları eş zamanlı
olarak kullanmayı temsil eder.
Yiyecek aradığı veya kendini diğer kuşlara karşı koruduğu zamanlar kanatlarını,
gagasını ve pençelerini aynı anda birlikte mükemmel olarak kullanır.
Süper derecede keskin gagası vardır pençeleri rakibini anında keser ve parçalar,
kanatlarını ise rakibinin görüş açısını kapamak ve kafasını karıştırmak için
kullanır.
Kartallar gereksiz hiçbir hareket yapmazlar,fazladan enerji harcamazlar,
hareketleri son derece zarif ve gösterişlidir.Üstün bir görüşe sahiptirler.
Turna
Turna taekwondoda şimşek kadar yüksek hızı, içeri işleyen bir çarpıcı
hareketi, dengeyi ve kontrolü ve sabrı örneklemek için kullanılmıştır.
Turna uzun ince bir kuştur.Kendini savunmak için uzun ve geniş olan kanatlarını
kullanır.Uzun ince ayakları ve yine uzun ince ancak çok güçlü bir boynu ve yine
uzun ama çok sert bir gagası vardır.Uzun ince olmasına rağmen çoğu ufak kuştan
daha hızlı zarif ve hassas bir kuştur.
Turnalar kargaşa ve kalabalıktan uzak dururlar.Bir turna yiyecek avlamak için
suyun içinde saatlerce hareketsiz olarak bekleyebilir.Bu konuda son derece
sabırlıdır. Bu nedenle de taekwondoda atak yapmak için sabır etmek ve zamanı
kollamaya örnek olarak gösterilir.Sığ sularda beklerken üstelik bir ayağını da
kaldırır.Bu kamış taklidi yapmak ve balıkları aldatmak içindir.
Balık ayağının dibine geldiği zaman uzun boynunu ve gagasını o kadar
süratli kullanır ki suyu delip içine nüfuz ederek balığı bıçak vuruşu yaparak
yakalar ve bu esnada balık kaçma fırsatı bulamaz.Bu hareketi yaparken de asla
ayaklarını kıpırdatmaz.Yani mükemmel bir denge söz konusudur.Denge hızı ve güçü
getiren en önemli faktördür.
Balıkçıl
Balıkçıldı aynı turna gibi boynu ve gagasını mükemmel çarpma hareketi
olarak kullanabilen ince ve ufak bir kuştur.
Turna ile benzer özellikleri kullanır.O kadar sabırlıdır ki saatlerce
suda hareket etmeden durabilir.Gagasını suya o kadar hızlı daldırır ki balık
veya su canlısı suyun dalgalanmasının farkına varamadan balıkçıla yakalanır.
Taekwondoda kullanılan bu semboller iç içe geçmiş şekilde tıpta, folklörde ,
mitolojide , dinde ve felsefi alanlarda yer almıştır.Bu semboller günümüze kadar
gelmiştir ve hemen hemen hem batı ve hem de Asya kültürlerinde yer alırlar.
Bu sembollerin karakteristikleri eskiçağ taekwondo eğitmenleri
tarafından araştırılmış ve tekniklerde kullanılmaya çalışılmıştır. Yazıya
geçirilmemiş ancak pratikte kullanımı yüzyıllar boyunca sürerek günümüze
gelmiştir.
Misal olarak:
Turna çok güçlü boynu ve keskin gagası ile sürati temsil etmiştir.Öyle ki
turnanın gagası ile vuruş hızını bir göz algılayamaz.Aynı anda da çok uzun
diyarlara göç etmesi nedeniyle kültürel alanda sonsuzluğu ölümsüzlüğü ve cenneti
temsil etmiştir.
Çam ağacı güçü ve dayanıklılığı simgelemiştir.
Bambu ağacı silahların kökenini ve aynı anda esnekliği temsil etmiştir.
Geyik uzun ömürlülüğü anlatır.
Bunun gibi yaratılışı, sağlıklıyaşamı, barışı ,mutluluğ, zenginliği, onuru,
bol ürünü, mutlu evliliği, çocuğu ve savaşı temsil eden simgeler kullanılmıştır.
T'ang krallığı periyodunda (618 Ms -907 ms) Budizm dönemlerinde doğuda ve
batıda astroloji çok meşhur oldu.Bu dönemde Wu Shu (Kung-Fu) ve Kore çıplak el
dövüş sanatları bu astrolojik (burçlara dayalı tahmin) oluşumlardan çok
etkilendiler.
Astrolojide kullanılan tüm semboller hayvanlardı.1 den 12 ye kadar sayı saymada
bile hayvan sembolleri kullanılıyordu.Yılı 12 ye bölen tüm semboller hayvanlarla
ifade ediliyordu.Bazı hayvanlar yönleri bazıları mevsimleri ve bazıları önemli
renkleri ifade etmekte kullanıldılar.Yıllın aylarını anlatmada
kullanıldılar.Haftaları ifade etmede kullanıldılar.
Çin Zodiac
Çin zodiakı (astroloji) 12 tane hayvan üzerine kuruludur.Bunlardan bazıları
da aynı anlam ile taekwondoda yer alır.
Bu 12 hayvan:
Sıçan, boğa, Kaplan, yabani tavşan, eşek,Horoz, maymun,yaban domuzu. Bu
hayvanlar aynı anda da gün içindeki 12 saati ifade etmekte kullanılmıştır.
tabi bunlar günümüzde ortadan kalktı.Değişen zaman modern semboller getirdi.Yine
de çinde ayları temsil eden özel bir sistem kullanılır.
Taekwondoda Bu kültürden esinlenerek yerleşmiş hayvanlar ve ifade
ettikleri kavramlar.
Hayvan adı: |
İfade ettiği sembol |
Ayı |
Güç, durmaksızın savunma |
Kobra |
çok net ani vuruş |
Koç |
Defans olarak tek ve kesin vuruş. |
Turna |
Denge ,
savunma ve saldırıda vücut parçalarını birlikte kullanabilme, |
Eagle |
üstünlük. ve
görkem |
Balikçıl |
Sabır, Denge
ve tek atakla iş bitirme |
Kaplan |
Korkusuzluk,
güç, Hızlı atak, Güven |
|