Taekwondoda Stabilite

Taekwondoda güç ve hızlı hareket yeteneği kazanmadan önce daha önemli olan faktör stabilliğinizi ,sabitliğinizi kazanabilmektir. Bu stabillik vücudun dengesi ve bu dengenin herhangi olumsuz şartlarda dahi değişmemesi anlamındadır.
Vücut dengenizi 3 faktör belirler. Vücut ağırlığınız, dayanak noktanız, ağırlık merkeziniz.
      Temel olarak denge; ayakların ortasından çizilen dikey hayali çizgi üzerinde vücut ağırlığının taşınmasıdır.
Ağırlık merkeziniz, (denge merkezi veya yer çekimi merkezi denen nokta )genelde kemerinizin düğüm yaptığınız yerin bir kaç cm arkasında aşağı karın bölgesinde bir yerdir.Vücudunuzu bir terazi olarak algılarsanız burası tam denge merkezidir.Burası mükemmel dengeyi sağlayan vücut noktasıdır.Tabi ki bu ağırlık merkezi teknikler icra edilirken değişebilir ve hatta vücut dışındaki bir bölgeye de taşınabilir.Böyle olduğu anda zaten sendeler veya düşersiniz.Tıpkı terazide denge bozulunca kefenin bir tarafının çökmesi gibi sizinde vücudunuzun bir tarafı yer çekimi etkisi ile yere düşer.
Vücudun ağırlık merkezi, bir teknik hareket esnasında dengenin korunması için temel sınırları içinde değişebilir.
Vücut ağırlık merkezi , vücut hareketlerinde ne kadar düz bir hatta hareket ederse ve yere yakın olursa denge o kadar iyi korunabilir. Gard pozisyonunda dizlerin kırılıp vücudun yere yakınlaştırılması vücut dengesi ve stabilitesinin sağlamlaştırılması içindir. Vücut kütlesi gerekli gücün sağlanabilmesi için tekniğin içine dahil edilmelidir.Bu vücudun hareketini gerektirir.Tekniklerde vücut hareketinde ağırlık merkezi (kütle merkezi)yükselir diğer bir adıma geçerken tekrar düşer.ağırlık merkezindeki bu değişimi en azda tutmak vücut dengesinin sağlanması ,enerji tasarrufu ve hızlı hareket etmek için açısından en idealidir.

Bir cismin dengeli duruşu oturduğu alan genişliği, yüksekliği ve ağırlık merkezi ile orantılıdır.
Denge cismin yüksekliği ile, cismin ağırlık merkezinin yerden yüksekliği ile ters orantılıdır.Bir cisimde ağırlık merkezi ne kadar yerden yükselirse cismin dengesi o oranda zayıflar.
Cismin dengesi  oturduğu alan ile doğru orantılıdır.Cisim yere ne kadar geniş basarsa o kadar dengeli durur.Bu nedenle sporcular denge için ayaklarını ne kadar açarlarsa yararlıdır.Ayaklar ne kadar kapalı tutulur ve yaklaştırılırsa vücut dengesi o oranda zayıflar.Ancak ayağın fazla açılması dengeyi sağlarken , hareket ve teknik güçlüğünü beraberinde getireceğinden ayakların konumu dengeyi sağlayacak ancak tekniğe mani olmayacak şekilde yapılmalıdır.
denge 2 durumda var olur.
1-Statik denge ( vücudun sabitken denge durumu Misal halterciler için gereklidir)
2-Dinamik Denge( hareket halinde iken vücut dengesidir)
Statik denge önemlidir ancak taekwondo hareket sporudur.Bu nedenle de taekwondo sporcuları için önemli olan denge dinamik denge denilen,hareket esnasındaki vücut dengesidir.Eğer vücut dengede değil ise savunma amaçlı blok yapmak için veya atak yapmak için ani hareketlenmeleri yapamaz.Teknikler çok hatalı ve güçsüz çıkar
Adımlamaları yaparken vücut  statik(sabit) bir dengeye sahip olur.Ayaklar birbirinden yeteri derecede açık olarak vücut kuvvetli  bir temele oturur.Bu esnada vücudun ağırlık merkezi değişmez sürekli sabit kalır.Çünkü vücuda dışarıdan bir yük tatbiki yoktur.
Bir tekme icra ederken ise dinamik denge gerekir.Burada vücut dışarıdan bir yüke maruz kalır, ağırlık merkezi sürekli değişir.Tekme icra ederken genelde ağırlık merkezi yükselir.Bunu dengeyi sağlamak için en önemli faktör olarak ayaklar kullanılır.
ağırlık merkezi vücudun yere basış alanından aşırı derecede uzaklaşırsa veya  dışarı çıkarsa vücudun sabitliği bozulur ve yere düşer.Ağırlık merkezi aşırı derecede yukarı kalkarsa denge bozulur.Bu nedenle duruş pozisyonu olarak dizler bükülmeli ayaklar biri önde diğeri arkada hafif açılmalı ve ağırlık merkezi yere düşürülerek ayaklar arasına alınmalıdır.Vücudun hızlı hareketlerinde bile bu ideal konum korunmalı veya teknik bu konuma dönmeye elverişli şekilde atılmalıdır.Soldaki şekli inceleyin. Kırmızı dikey çizgiler vücudun temel dayanak alanıdır.Ayaklar açılır ve dizler kıvrılırsa vücut ağırlık merkezi mümkün olduğunca ortaya alınır ve denge sağlanır.Siyah nokta ile gösterilen bölge doğru bir vücut dengesinde vücudun ağırlık merkezinin olduğu bölgedir..Bu nokta asla kırmızı çizgilerle gösterilen alanların dışına çıkmamalıdır.Sağda şekil-2'de diyelim ki düz tekme veya havada çift tekme atarken vücut çok geriye yatarak ağırlık merkezi vücudun dayanak temel oturuş alanının dışına taşırılmış ve bu nedenle denge bozulmuştur.Savunmada da bu bir handikaptır.Diyelim ki dizler kıvrılarak ayaklar açılmadı ve vücudun oturuş alanı kısa tutuldu.Rakibin bir tekmesinde yukarıya bir tekme alırsanız ağırlık merkezininiz hemen temel oturuş alanı dışına çıkması söz konusu olabilir.Şekil-3'ü inceleyin.Dizler kıvrılmamış ve ayaklar arası çok kısa tutularak hatalı bir gard pozisyonu alınmıştır.Burada vücuda gelecek en ufak bir darbede ağırlık merkezinin vücut oturma alanı dışına çıkma ihtimali vardır.Bu sizin bir darbede yıkılacağınız anlamına gelir.Ancak Şekil birde ne kadar darbe alırsanız alınız vücut dengeniz bozulmaz ve yıkılmazsınız.
Vücut ağırlık merkezi ne kadar yere yakın olursa denge o kadar sağlam olur.Bu pozisyonda sporcu kısa verimli ve hızlı hareketler yapabilir .Bu esnada da ağırlık merkezindeki ufak değişimler, dengeyi etkilemez.Sporcunun dengesini sürekli sağlaması için güç ve esneklik çalışmaları yapması lazımdır.Değişen ağırlık merkezinden sonra bozulan dengeyi sağlamak için diz bükmeler ve ayak rotasyon hareketleri gerekir bunun için kişide sağlamlık ve esneklik olması şarttır.Denge için vücudun kasılması ,gergin tutulması değil , esneklik ve darbelere karşı koyabilecek güç gereklidir.

Ağırlık  merkezinin korunması ve dengenin sağlanması  tüm dövüş sanatlarında önemli bir faktördür.Çinde ağırlık merkezi kavramı Dan Tian diye adlandırılır.Dış Dan tian deyinde göbeği 4-5cm  aşağısındaki bir akapunktur noktası  anlaşılır.İç Dan Tian ise hayali olarak bir küre gibi iç karın bölgesini çevreleyen bir yüzey olarak kabul edilir.Diyaframın hemen altında kabul edilen bu küre kuvvetli nefes alma ve verme pozisyonlarında kullanılır.Nefes alırken karın altındaki bu güreyi şişirerek nefesi karın boşluğuna doldurur gibi akciğer tabanına attığınız zaman bu bölgeyi hissedersiniz.
İyi bir dengede rakibe çarpma anında veya rakibin ataklarını karşılarken gelen kuvvet direk olarak ağırlık merkezinden ayaklara ve oradan yere geçer.Ancak denge yoksa gelen kuvvetle orantılı olarak ağırlık merkezinde  bir rotasyon olur ve vücut o oranda sağa sola veya arkaya yatar.Buda düşmeniz anlamına gelir.
Denge için gerekli bazı önemli kurallar:
*Denge  ağırlık merkezinin yere olan uzaklığı ile ters orantılıdır.Yani ağırlık merkezi yere *yaklaştıkça denge artar.Ağırlık merkezini yere yaklaştırmak ayakların kıvrılması ile gerçekleştirilir.(ön arka istikametinde ayak aralığı)
*Denge yine ayakların birbiri ile olan horizontal mesafesi (sol-sağ ayaklar arası mesafe) ile ters orantılıdır.Vücut ne kadar eğri durursa denge o kadar bozulur .Vücudun eğri durması ayakların sol-sağ istikametinde birbirine yaklaştırılması sonucu olur.
*Denge ayaklar arsı mesafe ile doğru orantılıdır.Ayaklar arası mesafe ne kadar açıksa denge o kadar iyi olur.
Denge vücut ağırlığı ile doğru orantılıdır.Ağır bir sporcu daha dengeli ve sağlam basar.
Bozulan bir dengenin sağlanabilmesi normal durumlarda  kollar kullanılır.Ancak müsabakada denge kurulması için kollarınızı sağa sola sallandıramazsınız.Çünkü kollar açıldığı zaman ataklara maruz kalırsınız Gard pozisyonundaki kollarda denge tesisi için yeterli olamaz.Taekwondoda denge tesisi için bir anlık  hareketlerde eklemler, kaslar ,baş ve ayaklar kullanılır.kombine hareketlerde bozulan dengenin kurulması için saldırmadan önce  yeni gard pozisyonu almanız ve dengeyi tekrar oluşturmanız gerekir.gerekir.

Denge:
Sürdürülebilir bir dengenin sağlanması aslında birbirini etkileyen birkaç sistemin bir arada çalışması ile mümkündür.
-Önsezi: pozisyonlar ve hareketler mesajlar halinde beyine gönderilir.Siz rakibin yapacağı ve alabileceğiniz muhtemel darbeyi önceden sezerseniz , o tekniğe karşı muhtemel duruşunuzu veya kontranızı da önceden çıkartır ve dengenizi korursunuz.
Bakışınız net ve bir noktaya olmalıdır.Kuvvetli bir görüş açısı vücut dengesini sağlayan faktörlerdendir.Dik ve ileriye bakmak dengeyi sağlar.Nasıl ki sola veya sağa bakarak ileriye düzgün bir hatta koşamazsanız, rakibin gözlerine bakmadıkça da dengeli duramazsınız.Farklı farklı alanlara bakıp beyni ve aklınızı görüntü ile dağıtmamanız gerekir.
-İç kulakta vücut dengesini sağlayan sistem mevcuttur.Kulak bölgesine alacağınız bir darbe ne kadar sağlam basarsanız basın dengenizi bozar ve yere düşersiniz.
-Kas sistemindeki kasılmalar, esnemeler ,germeler vs. hepsi duyu reseptörler vasıtası ile beyne yollanır.Kuvvetli bir refleks yapıya sahip olmak vücut dengesi ve stabilitesi için şarttır.Vücudun bir bölgesinin aşırı kasılması veya kuvvetin bir bölgeye yığılması dengeyi bozar.Vücut son derece rahat ve esnek olmalıdır.Kuvvetin tüm vücuda orantılı olarak dağılması gerekir sadece ayakların ve kolların gücüne güvenilerek müsabaka yapılamaz.
Hareket:
Hareket dengenin bozulma halidir.Aslında basit bir adım bile bir kontrollü yere inme hareketidir.Yeni yürümeye çalışan bir çocuğun tek bir adım atabilmek için nasıl dengelenmeye çalıştığını düşünün.Attığınız adım yere çarptığı anda vücut ileri hareket eder, vücut ağırlığını ayağınızı yere dengeli basarak yere aktarırsınız.Eğer attığınız adım yarım yamalak ve dengesiz ise ileriye doğru fırlayabilirsiniz.
Taekwondo Hareketinin iki temel faktörü hız ve doğruluktur.Hızlı yapılmalı ancak bu arada doğru olarak yapılmalıdır ki denge faktörü korunabilsin.
Her taekwondo öğrencisi ataklardan kurtulmak veya önce atak yapmak için hızlı hareket etmek ister.Hareket için vücut kasları kasılır.Hareketin hızı kas kuvveti ile doğru orantılıdır.Hızlı hareket , güçlü vuruşu getirir. Ayrıca güçlü kaslar daha hızlı hareket etmek için şarttır.
Düşük, uzun adımlar güçlü teknikler yapabilmek için en ideal olanlarıdır.
Yüksek, kısa adımlar daha hızlı hareket etmek için ideal olanlarıdır.
İleri atılmak istiyorsanız muhakkak önce ileri bir adım atınız ki vücut dengen,iz sağlıklı olarak ileri atılabilesiniz.
kendinizi geriye çekmek için kısa geri adımlar atınız (geriye step).Asla vücudunuzu geriye uzun adımlarla çekmeyiniz.Bunun yerine geri kısa adımlar atarak kaymanız veya rakibe girerek mesafeyi daraltmanız gerekir.
harekete hazırlanmak için düz ve dengeli adımlar kullanınız .Vücudun ileri ve geri hareketleri denge için ideal olanlarıdır.Sağa ve sola hareketler beraberinde dengesizliği ve riski getirir.
Tekmede vücut dengenizi kaybetti iseniz rakibe sarılınız.Eğer olmuyorsa ayak tabanınızı tam olarak yere basmaya ve vücudunuzu dikleştirmeye çalışınız sendelenmeden kurtulmak için ilk aklınıza gelecek refleks davranışlar bunlardır.
Rakip itiyorsa veya çekiyorsa bundan kurtulmak için dizleri kıvırın ve ağırlık merkezinizi yere yaklaştırın,omuzlar ve kalçalarınızı bir hizaya alın.Bu konumda rakibin vücut ile yüklenmelerinin bir tesiri kalmayacaktır.