Uçar tekme
Yıllar boyunca uçar tekmeler ve onların nasıl uygulandığı hakkında çok makaleler okudum.Bu makalelerin özelliği, fotoğrafların genellikle 14-20 yaş arası genç sporcuların görüntülerini içermiş olmasıydı.Tabi ki burada herhangi bir hata yok.Resimler mükemmel , hepsi iyi atletik sporcular.Ancak bu resimlerin uçar tekmenin pratiğinin öğretilmesi açısından ve özellikle yaşlı sporcular açısından hiç bir değeri yok.Niçin uçar tekmeler hep genç ve erkek sporcular tarafından icra edilebilir görüntüsü veriliyor.Bunu bir türlü anlamıyorum.
Bir salonda bayan ve erkekler ,yaşlı ve genç sporcular hep karışık haldedir.Hemen hepside uçar tekmeyi çok rahat icra edebilirler.Ben kötü bir uçar tekme atılmasının sebebinin sporcunun yaşına ve cinsiyetine bağlanmasını asla kabul edemem.Her zaman için daha iyi öğretim metotları bulmaya gayret etmişimdir.Daha iyi bir çalıştırıcı olmak için, bir dönem sürekli olarak yaşlı sporculara ileri tekniklerin nasıl öğretilebileceği üzerinde çalıştım ve uçan tekme üzerinde özellikle durdum.Teknikleri öğretmeninde ötesinde, onlardan tam bir usta olmayı öğrenmelerini istedim.Yaşlı sporculara bunları söylediğim zaman çoğu ilk defa taekwondo çalışmaya başlayan ve yaşları 40 civarında olan insanlardı. Bu gruptaki kişiler her ne kadar fiziksel yeterlilikleri olsa da uçar tekmeye genellikle gönülsüzdürler.45 yaş civarı bu tekmeyi yapabilmeyi mucizeymiş gibi görürler ve 20 yaş civarı tekniği zannederler.Benim gayem herkese ileri teknikleri öğretebilmektir .Yaş önemli olmadan fiziksel yeterlilik mümkünse, tüm yaş gurubundaki ve vücut tipindeki öğrenciler okulumda uyguladığım öğrenme tekniği ile uçar tekmeyi uygulamada büyük oranda başarılı oldular.İlk kez uçar tekme atmaya başlayan bir sporcu aşama aşama büyük ilerleme kaydediyor, zor öğreneceklerini sanmama rağmen ileri derecedeki başarıları beni bile şaşırtıyor.Tabi ki bu çalışma basit olsa da yinede öğrencinin istek ve tercihleri öğrenmede etkili en önemli faktördür.
UÇAR TEKME VE TEKMEDEN AMAÇ
Kötü bir uçar tekme atmanın ve belki de sakatlanma ve incinmenin sebebi bu tekmenin nasıl icra edilmesi gerektiğinin anlaşılmamasından gelir.Bu nedenle özellikle öğrenciler bu tekmenin nasıl yapılacağını kesin ve doğru bir şekilde yerde oturarak uygulamalıdırlar.Bu tekme nasıl hedefe yönlendirilir, rakibin vuruş noktaları neresidir ,ayağın hangi kısmı hedefe vuracaktır, yere nasıl inilecektir. Bu faktörler kritik edilerek ,öğrenci nasıl atlayacağına, tekmeyi nasıl icra edeceğine karar vermelidir.Hatalı anlayış ve kavrama hatalı bir teknik icrasına neden olur.Mesele öne uçar tekmede parmak uçlarıyla hedefe yapılan bir vuruş uçar tekme olmayıp sonuçta parmakların kırılmasına neden olabilen kötü bir teknik olur.
TEKMENİN POZİSYONU
Uçar tekmenin yerde görüntüsüne ve pozisyonuna çalışmak bence bu tekniği öğrenmenin en kolay yoludur.Her şeyden önce öğrenciler bu tekmenin temellerini yerde oturarak öğrenmeli tekmenin nihai şekline vücutlarını hazırlamalıdırlar.Çoğu öğrenci bu tekmenin havada alacağı pozisyonu, rakibe çarptığı andaki değişimini bilmek ister. Bunun en iyi kritiği yerde oturur şekilde vücudun havadaki alacağı şekil icra edilerek önceden gösterilir.
Kasların gerginliği, Ayağın birinin büküklüğü,hedefe çarpan ayağı bu ayakla destekleme pozisyonu,tekme boyunca ellerin konumu,karın kaslarının gerginliği net bir şekilde öğrenilmelidir.Bu faktörler yerine getirilirse doğru bir tekme atılır ve yere düzgün düşülebilir.
Eğer talimatlar doğru bir şekilde ve sırasıyla anlatılırsa
öğrencileriniz tekmenin pratiğini ve tekmenin nihai pozisyonunda nasıl yere inileceğini iyi kavrayacaklardır.Bu kavramlardan sonra bu tekmenin sanal pozisyonunun pratiği yapılır.
Bu pratik için: Diyelim ki sağ ayağınız resimdeki gibi ileride vuruş pozisyonunda sol ayağınızda içeride kıvrık pozisyonda destek konumunda olsun.Sağ ayağımızı içeri çekip kıvırırken bu kez de sol ayağımızı ileri vuruş pozisyonuna getirelim.Bu şekilde vücut dengemizi asla bozmadan bir sağ bir sol ayağımızla vuruşlar yapalım.Bunu bir komutla sayı sayarak yavaştan hızlıya doğru yapalım ve nihayet en hızlı ve sert seviyeye çıkartalım.Bu şekilde öğrenciler tekmenin vuruş anındaki pozisyonunu iyi kavrayacaklardır.Bu arada da ellerin pozisyonu iyi öğretilmeli ve sabitliği korunmasına çalışılmalıdır.Karın kaslarını germeliler ve vücudun yükünü ayağa iletmeyi iyi öğrenmeliler.Bu yerde oturarak yapılan eksersiz çok sık tekrarlanmalı ve bu tekmeye tüm vücut bölümleri refleks olarak hazırlanmalıdır.
NASIL SIÇRANIR
Çoğu taekwondo öğrencisi arasındaki en büyük yanlış anlaşılmalardan biri şudur.Uçar tekmeyi atmak için çok büyük bir mesafeden çok büyük bir hızla koşmayı denerler.Bu temel olarak çok yanlıştır.Elbette hız vücut ağırlığını azaltan faktörlerdendir ancak hıza ulaşmak için zaman ve mesafe gereklidir.Siz 10 metreden koşup hızlanıp vuracaksınız ki kimse sizi karşınızda gelsin de bana vursun diye beklemez.Bu nedenle çoğu çalıştırıcının temel ilkesi uçar tekmeyi ya bir adımda yada adımsız atmaktır.Bu kuraldan nefret ediyorum ancak iyi bir uçar tekmede mükemmelliğe ulaşmak için tüm çalışmaların ve fikirlerin üzerine kurulduğu temel esas budur.Tek adım yada adımsız tekme atmalısınız.Güzel bir uçar tekmede temel esas fazla uzağa değil yükseğe sıçramak olmalıdır.Genel hareket mekanizmasını çalışmalarda sık tekrarlamak lazımdır ve bu arada gereksiz vücut hareketlerini en aza indirmek gereklidir.Yani size uçar tekmede faydası olmayan vücut hareketlerinden kaçınız.
Şimdi bir adımda nasıl bir uçar tekme yapıldığını izaha çalışalım:

Sağ ayağınız geride olacak şekilde pozisyon alınız Duruşuz sabit olmalı ve ayaklar kıvrık pozisyonda fırlamaya hazır bulunmalıdır.Ufak sıçramalardan ve zıplamalardan yani gereksiz steplerden  kaçınınız ve sabitliğinize dikkat ediniz.
Sağ ayağınızla ileri adım atınız.
sağ ayağınızın yardımıyla kendinizi yukarı fırlatınız.Bu arada sol diziniz kıvrık ve düzgün bir şekilde yukarı çekiliyor ve vücudun önüne alınıyor.Yukarı ileri sıçrarken sağ ayak içeri kıvrılarak sol ayağa destek olmaya başlıyor.Dizlerinizin yükselme esnasında kıvrıklığı sizin yukarı sıçramanızı ve daha sonra ileri atacağınız tekmenin gücünü arttıran bir etken olacaktır.
Yükseğe sıçramak size baldır ve uyluk kaslarınızı birlikle kullanma imkanını sağlayacaktır.Resmi inceleyiniz.
NASIL UÇULUR
Evet şu anda öğrencileriniz bir adım atarak nasıl yukarı sıçranacağını öğrendiler.Tabi ki bu bol pratik ister.Tabi ki ileri doğru nasıl uçulduğunu öğrenmek isteyeceklerdir.Zira sıçradıktan sonra rakibin üzerine nasıl uçulduğunu kavramak zordur.Uçmanın sonuçta bir tekme kazandıracağını bunun yerde bir tekme atmaktan ne farkı olacak diye düşünürler.
sıçramak kelime manasından da anlaşıldığı gibi uçmak değildir.Sadece havaya yükselmekle bir şey elde edilemez.Sıçramak sizi sadece havanın ortasına getirir ve yer çekiminden kurtarır.Yerden kurtulduktan sonra dizlerinizi  ve ayaklarınızı ileri sürerek rakibiniz üzerine uçmalısınız.Tabi bunu konuşmak kolaydır da beyinde tasarlanıp yapması baya zordur.Uçma hareketi dizlerin vücudu ileri sürmesi ve çekmesiyle yapılan bir ileri momentum hareketidir.
Burada öğrencilerinize bu hareketi mükemmelleştiren tüm ayrıntıları dikte ettirmeniz lazımdır.Öğrencilerinizi bu uçar tekmenin 3-4 temel noktasını ezberletin.Uçar tekmedeki 4 temel nokta.Sıçramak, uçmak, vurmak ve yere inmektir.Öğrencileriniz .Bu dört temelden sadece ilk üçünü düşünmeliler yere inmelerini vücudun temel alışkanlığı haline getirmeli kafa yormamalıdırlar.Buna kafayı takarlarsa her zaman düşerim korkusu içlerini kaplar buda tekniklerinin mükemmelliğine engel olur.
   Bu tekmede müşterek yapılan en büyük hata tekme atmayacak olan ayağın kalçadan kıvrılmayarak aşağıya indirilmesidir.Tekme boyunca destek ayak kalçadan değil de dizden kıvrılırsa ayak aşağıya sarkacak ve uçmaya engel olacaktır.Çoğu öğrenci bu ayağı kalçadan kıvırıp yere paralel düzgün bir konuma getirmektense sadece dizden kıvırıp sarkıtmayı tercih ediyor böylece destek ayağ yere yakın olunca daha emniyetli bir şekilde yere düşeceğini zannediyor.Halbuki bu sarkan ayak uçar tekme icrasını çok zorlaştıracaktır.Çünkü bu sarkmasının hiç bir faydası olmayacak ve vücuda ölü bir ağırlık teşkil edecektir.Bir düşünün bakalım ayağınız kaslar ,kemikler ve tendonlarla kaç kilodur .Tüm ağırlığıyla vücuda bir engel olacaktır.Uçar tekmenin yüksekliğini düşürecektir.Havada uçuş zamanını azaltacaktır.
Örnek olarak 5 ayak uzunluğunda iseniz ve göğüs seviyeniz hizasında doğru bir uçar tekme icra edecekseniz ,özellikle havaya doğru 4 adım sıçramalısınız.Yani vücut boyunuzun 4/5 kadar uzunlukta bir sıçrama yapmalısınız.Eğer tekme atmayan ayağınız,uçar tekme boyunca  yere sarkık durursa yukarı doğru sadece 2/5 kadar bir sıçrama yapabilirsiniz.Buda hiç iyi bir seçim olmaz. Yalaklarını sarkıtarak tekme atan öğrenciler genellikle sarsılarak dengesizce yere iniyorlar ve sık sık tekme bittikten sonra yere düşüyorlar.Bu nedenle tekme atmayan ayak havada sürümeli ve tekme atarken sertçe vücudun altına kıvırtılmalıdır.Eğer bunu yapmazsanız ayaklarınız vücudu aşağıya doğru çeken fazladan bir yük oluşturur.Ama tekniği doğru yaparsanız ayaklar vücudun ağırlığını taşıyan bir kaydıraç görevi görürler.Hem de tekmenin gücü ve ağılığı artar hem de havada daha uzun süre kalma zamanı sağlanmış olur.
Eğer öğrencileriniz yere nasıl inileceğini düşünüyorlarsa, her zaman denge ayağını vücudun altına kıvırmayıp aşağı sarkıtacaklar .sonuçta çok kötü bir tekme icra edeceklerdir. Bu nedenle öğrencilere devalı sıçrayıp, uçmayı ve tekme atmayı telkin etmelisiniz.Hiç bir zaman düşer miyim fikrini akıllarına getirmemeleri gerekir.Çünkü sporcular her teknikte son final adımı düşlerler.Buda konsantrasyonlarını etkiler.
İyi bir uçar tekme çalışması için komutlu olarak sporcuları yönlendirmelisiniz.Sizin komutunuzla duruşunu almalı ve komutunuzla bir anda hareketlenip uçar tekme yapmalıdır ve diğer adıma geçmelidir.Uçarken tekme atacak ayağın dizinin göğüs hizasına gelmesine çok özen gösterin.Diz kesinlikle kalça hizasında olmamalı veya kalçanın altına düşmemelidir.
ASLA DÜŞMEYİ AKLINIZA GETİRMEYİN
Her ne kadar,ben öğrencilerime asla nasıl yere ineceğinizi düşünmeyin diye öğütlesem de tekme attıktan sonra yere doğru bir şekilde inilmesi iyi bir uçar tekme atmanın ihmal edilmeyecek en önemli parçalarından biridir.Uçar tekmede mükemmel bir şekilde yere inişi sağlamak için yapılması gereken önce öğrencilerin kafalarındaki yere düşme korkusunu silmek ,akıllarından bu duyguyu unutturmaktır.Sadece tekme atmalarını düşünmelerini sağlamaktır.
öğrenciler genellikle birkaç müşterek hata yaparlar,bu hata sonunda incinir, sakatlanırlar veya havada zaman kaybederek rakibe fırsat tanırlar.
Öğrenciler ilk önce ayak parmaklarını üzerinde yere inmeyi öğrenmeleri gerekir.Ayaklarının yere kolayca ve düzgün basması lazımdır.Ayak tabanı üzerine düşülmesi sporcunun sallanmasına ve dengesinin sarsılmasına neden olur.Ayrıca ayakta acı ve sızı doğurur ki bu öğrencilerin yaptığı en büyük hatadır.
İkinci olarak sporcu yere dizleri kıvrık bir şekilde inmelidir. Bu şekilde dizler kıvrık ve ayak uçlarında yere inmek sakatlanmaları önler ve daha iyi bir vücut dengesi sağlar.
Üçüncü sporcu yere mükemmel bir duruş tekniğiyle düşmeli ki ardından bir ikinci teknik çıkabilmeye hazır olmalıdır.Yere inince çömelerek esneyen sporcu ayağa kalkınca ikinci bir tekniğe hazır konuma hemen gelmelidir.
Uçar tekmede bu şekilde bir yere inişle havada daha uzun süre asılı kalmak ve yere inildiğinde çeşitli incinmelerden kurtulunur.Yere inince asla elle yere değmemelidir.İyi bir uçar tekmede zaten rakip güçsüz duruma düşürülür ki bu anda son derece kontrollü bir yere iniş yapılmalıdır.
Bu tekniği adım adım acele etmeden bölümler halinde sporcularınıza öğretmelisiniz.Hele bu tekmeye yeni olan öğrencilerinize sabırla yaklaşmalısınız.
Unutmayın bu tekniği genç sporcular daha iyi yapar diye bir kaide yoktur.Mesele tekniğin iyi kavranması ve uygulamasındadır.Genç sporcular bu konuda aceleci olduklarından yanlış öğrenme sonucu daha kötü bir uçar tekme atarlar ve tekniği o yanlış uygulamalar üzerine bina ederler.Bunu önlemek için genç sporcularınıza sık çalışma taptırarak yanlışlarını alışkanlık haline getirmelerini önlemelisiniz.