DÜNYA DOPİNGLE MÜCADELE AJANSI (WADA)

DÜNYA DOPİNGLE MÜCADELE AJANSI (WADA)tarafınca yayınlanan

Sporcular Tarafından Kullanımı Yasak Olan Maddeler ve Yöntemler Listesi

Ö N S Ö Z

Sporcular tarafından kullanımı yasak ve kısıtlı olan farmakolojik maddeler ve yöntemler ile kullanımı özel koşullarla serbest ve tamamen serbest olan farmakolojik maddeler listesi Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafınca hazırlanmış olup, 1 Ocak 2005 den itibaren bir yıl süre ile geçerli olmak üzere yayınlanmış bulunmaktadır.

Sporcularımızın doping testleri, en son geçerli listeye göre değerlendirilmekte ve eski yıllardaki uygulamalar bazen tamamen değiştirilmektedir. Anabolik  androjenik steroidler, hormon ve benzer maddeler, beta-2-agonistler, anti-östrojenik aktivite gösteren maddeler,  diüretikler ve diğer siliciler yarışma ve yarışma dışında kullanımı yasak olan maddeler sınıfını oluşturmaktadır. Yarışmada kullanımı yasak olanlar ise: uyarıcılar, narkotik analjezikler, kannabinoidler ve glukokortikosteroidlerdir.

            Oksijen transferinin arttırılması, kimyasal ve fiziksel uygulamalar ve gen dopingi, sporcular tarafından kullanımı yasak olan yöntemlerdir.

          Alkol ve beta-blokörler, bazı spor dallarında kullanımı yasak olan maddelerdir.

            Tüm sporcularımıza dopingsiz bir spor yaşamı ve başarılar dilerim.

Prof. Dr. Aytekin Temizer

Türkiye Doping Kontrol Merkezi Başkanı

Hacettepe Üniversitesi

Sıhhıye 06100 / Ankara

Tel: 0 312 310 67 76 ve 0 312 305 21 56

Faks: 0 312 305 20 62

e-posta   tdkmmaster@hacettepe.edu.tr

http://www.tdkm.hacettepe.edu.tr 

WADA tarafınca yayınlanan ve Avrupa Konseyince de kabul edilen Sporcular Tarafından Kullanımı Yasak Olan Maddeler ve Yöntemler Listesi

  YARIŞMA VE YARIŞMA DIŞINDA kullanIMI YASAK OLAN  MADDE SINIFLARI

S1. Anabolik maddeler

S2. Hormonlar ile bunların benzerleri

S3. Beta-2-agonistler

S4. Anti-östrojenik aktivite gösteren maddeler,

S5. Diüretik ve diğer siliciler.

II.             KULLANIMI  YASAK OLAN YÖNTEMLER

M1. Oksijen transferini arttıranlar,

M2. Kimyasal ve fiziksel uygulamalar,

M3. Gen dopingi.

III.      YARIŞMADA KullanIMI YASAK OLAN  MADDE SINIFLARI

S6. Uyarıcılar,

S7. Narkotik analjezikler,

S8. Kannabinoidler,

S9. Glukokortikosteroidler,

III.      BAZI SPOR DALLARINDA KullanImI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI

P1. Alkol

P2. Beta-blokörler. 

WADA tarafınca yayınlanan ve Avrupa Konseyince de kabul edilen

Sporcular Tarafından Kullanımı Yasak Olan Maddeler ve Yöntemler Listesi

1 Ocak 2005

I. YARIŞMA VE YARIŞMA DIŞINDA kullanIMI YASAK OLAN  MADDE SINIFLARI

S1. ANABOLİK MADDELER

Anabolik maddeler yasaklanmıştır. 

1. Anabolik androjenik  steroidler  (AAS)

a. Eksojen* AAS’ler, aşağıdakileri içerir:

18 a-homo-17b-hidroksiestr-4-en-3-on; bolasteron; boldenon; boldion; kalusteron; klostebol; danazol; dihidroklormetiltestosteron; delta-1androst-3,17-dion; delta1-androstenediol; delta-1-dihidro-testosteron; drostanolon; etilestrenol; fluoksimesteron; formebolon; furazabol; gestrinon; 4-hidroksitestosteron; 4-hidroksi-19-nortestosteron; mestenolon; mesterolon; metenolon; metandienon; metandriol; metildienolon; metiltrienolon; metiltestosteron; miboleron; nandrolon; 19-norandrostendiol; 19-norandrostendion; norboleton; norklostebol; noretandrolon; oksabolon; oksandrolon; oksimesteron; oksimetolon; kuinbolon; stanozolol; stenbolon; tetrahidrogestrinon; trenbolon ve diğer benzer kimyasal ve biyolojik etkili maddeler.

b. Endojen** AAS’ler ;

Androstenediol (androst-5-en-3b,17b-diol); androstenedion (androst-4-en-3,17 dion); dehidroepiandrosteron (DHEA); dihidrotestosteron; testosteron

ve aşağıdaki metobolitler ve izomerler :

5a-androston-3a,17a-diol; 5a-androston-3a,17b-diol; 5-androston-3b,17a-diol; 5a-androston-3b,17b-diol; androst-4-en-3a,17a-diol; androst-4-en-3a,17b-diol; androst-4-en-3b,17a-diol; androst-5-en-3a,17a-diol; androst-5-en-3a,17b-diol; androst-5-en-3b,17a-diol; 4-androstenediol (androst-4-en-3b,17b-diol); 5-androstenedion (androst-5-en-3,17 dion); epi-dihidrotestosteron; 3a-hidroksi-5a-androston-17-on; 3-hidroksi-5a-androston-17-on; 19-norandrosteron; 19-noretiokolanolon.

Yukarıda belirtilen yasaklı maddeler vücutta doğal olarak üretilmektedir.Ancak, numunenin yasaklı maddeyi içerdiği sonucuna varılabilmesi için yasaklı maddenin, metabolitinin veya herhangi bir şekilde belirleyici bir maddenin ve/veya oranın sporcunun numunesinde normal endojen üretimi sınırlarında olmadığının gösterilmesiyle geçerlik kazanır. Sporcunun numunesinde yasaklı maddenin, metabolitinin veya herhangi bir şekilde belirleyici bir maddenin ve/veya oranının bulunmasının patalojik ve fizyolojik nedenlerle oluşumunu kanıtlaması durumunda yasaklı maddeyi içermesine rağmen sonuç pozitif olarak değerlendirilmeyecektir. Tüm durumlarda ve herhangi bir derişimde laboratuar, pozitif sonuç vermek için geçerli bir analitik yöntem ile maddenin eksojen kaynaklı olduğunu göstermelidir.

Yukarıda paragraflarda belirtilen derişimlerde ve yeterli kanıt laboratuar tarafınca sunulmadığında ilgili Dopingle Mücadele Organizasyonu, olası yasaklı maddenin kullanımı ile ilgili ciddi belirtiler olduğunda referans steroid profil ile karşılaştırma gibi ileri araştırmalar isteyebilir.

Laboratuarın testosteron’un (T) epitestosteron’a (E) oranını (T/E) idrarda dört (4)’den büyük olduğunu rapor ettiği durumlarda bu oranın fizyolojik ve patolojik nedenlerden dolayı olup olmadığı konusunda ileri araştırmalar yapılmalıdır.

T/E’ nin 4’ten büyük olduğu durumlarda sporcunun daha önce ve sonraki yapılan test sonuçları bulunabilir. Önceki testlerin olmaması durumunda üç ay boyunca en az üç kez habersiz numune alımı gerçekleştirilmelidir.

Bu tip araştırma yapmak için herhangi bir işbirliği yapılamaması sonucunda sporcunun doping yapmış olduğu kabul edilir.

2. Diğer anabolik maddeler

Klenbuterol, zeranol, zilpaterol.

S2. hormonları ile bunların  benzerleri

Aşağıdaki maddeler ile diğer bunlara benzer kimyasal ve biyolojik etkili maddeler ve bunların etkilerini taklit eden maddelerin kullanımı yasaktır:

1. Eritropoitein (EPO);

2. Büyüme hormonu (hGH), İnsülin-benzeri Büyüme Faktörü (IGF-1), Mekanik Büyüme Faktörü (MGFs);

3. Gonadotropin (LH, hCG);

4. İnsülin;

5. Kortikotropin.

   Sporcunun numunesinde yukarıda belirtilen yasaklı maddelerin bulunmasının patalojik ve fizyolojik nedenlerle oluşumunu kanıtlaması durumunda yasaklı maddenin pozitif olarak değerlendirilmesi, yasaklı maddenin, metabolitinin veya herhangi bir şekilde belirleyici bir maddenin derişiminin ve/veya oranın normal endojen üretimi sınırlarında olmadığının gösterilmesiyle geçerlik kazanır.

Yukarda listelenmiş hormonlarla benzer kimyasal yapıya yada benzer biyololojik etkilere ve salıverme faktörlerine sahip diğer maddeler ya da eksojen merkezli olduğu tayin edilen herhangi bir bulgunun varlığı pozitif sonuç olarak rapor edilmelidir.

S3. BETA-2-AGONİSTLER

Tüm beta-2-agonistler D- ve L- izomerleride dahil olmak üzere yasaklanmıştır. Bu maddeler için Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı formlarının doldurulması gerektirmektedir.

İstisna olarak formaterol, salbutamol, salmeterol ve terbutalin astım ve egzersiz nedenli astımı engellemek ve /veya tedavi amaçlı nefes yolu ile alımı Kısaltılmış Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı gerektirmektedir.

Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı kabul edilmesine rağmen, Laboratuar 1000ng/mL den büyük bir salbutamol (serbest ve glukorinid olarak toplam) konsantrasyonu rapor ettiğinde, sporcu bu anormal sonucun tedavi amaçlı nefes yolu ile salbutamol kullanmasından kaynaklandığını kanıtlamaması durumunda  bu Pozitif Sonuç olarak düşünülür

S4. Anti-östrojenik aktivite gösteren maddeler

Aşağıdaki anti-östrojenik madde sınıfları yasaklanmıştır.

1- Aminoglutetimid, anastrozol, ekzemestan, formestan, letrozol, testolakton içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan Aromataz inhibitörler.

2- Ralokifen, tamoksifen, toremifen içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan. Estrojen reseptor modulatörler(SERMS).

3- Fulvestrant, klomifen, siklofenil içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan diğer anti-östrajenikler

S5. DİÜRETİK VE DİĞER SİLİCİLER

Diüretik ve diğer siliciler yasaklanmıştır.

Aşağıdaki maddeleri içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan siliciler ;

Diüretikler*,epitestosteron, probenesid, alfa-redüktaz inhibitörler (örneğin finasterid, dutasterid) ve plazma genişleticiler (örneğin; albümin, dekstran, hidroksi etil nişasta)

Aşağıdakileri içeren diüretikler ;

Asetozolamid, amilorid, bendroflumethiazid, bumetanid, etakrinik asid, furosemid, hidroklorotiazid, indapamid, kanrenon, klorotiazid, klortalidon, matolazon, spironolakton, triamteren ve diğer benzer kimyasal ve biyolojik etkili maddeler.                                 

*Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı, sporcunun idrarının yasaklı maddelerin eşik değeri veya alt eşik değeri seviyeleri ile ilişkili bir diüretik içermesi durumunda geçerli değildir.

KullanImI  Yasak OLAN YÖNtemler

M1. OKSİJEN TRANSFERİNİN arttırılması

Aşağıdaki yöntemler yasaklanmıştır:

a.   Tıbbi tedavi haricinde, otolog, homolog  veya heterolog kan kullanımını veya herhangi bir kaynağın ürünü olan kırmızı kan hücrelerini içeren kan dopingi.

b. Perflorokimyasallar, efaproksiral (RSR-13) ve modife edilmiş hemoglobin ürünleri (örn. Hemoglobin tabanlı kanın yerini alan maddeler, mikrokapsül hemoglobin ürünleri) içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan oksijenin alınması, taşınması veya dağıtımındaki yapay artış.

M2.  kimyasal ve  fiziksel uygulamalar

Aşağıdakiler yasaklanmıştır.

Doping kontrolleri için toplanan numunelerin doğruluğunu bozucu ve geçerliliğini ortadan keldırıcı olmak üzere kurallara aykırı olarak numuneyi değiştirmek veya değiştirmeye teşebbüs etmek.

Bunlar, Sınır koşulu olmaksızın damar içine zerk etmek*, kateterizasyon ve idrarı değiştirmeyi ve/veya hile karıştırmayı içerir.

*Kurallara uygun akut tıbbi tedavi haricinde damar içine zerk etmek yasaktır.

M3. GEN DOPİNGİ

Sportif performansın arttırılmasını sağlayan hücrelerin, genlerin, genetik elemanların veya gen ifadesi değişiminin tedavi dışı amaçla kullanımı yasaktır.

YARIŞMADA kullanIMI YASAK OLAN  MADDE SINIFLARI VE YÖNTEMLERİ

Yukarıda tanımlanan S1-S5 ve M1-M3 kategorilerine ek olarak aşağıdaki kategorilerde yarışmada yasaklanmıştır:

S6.  UYARICILAR

Aşağıdaki uyarıcılar (etken maddeler) ve onların, ilgili olan yerde, her iki optik (görsel) izotopu da (D- ve L-) dahil olmak üzere yasaklanmıştır:

Adrafinil, amfepramon, amfetamin, amfetaminil, amifenazol, benzfetamin, bromantan, dimetilamfetamin, efedrin, etilamfetamin, etilefrin, Famprofazon, fendimetrazin, fenetilin, fenfluramin, fenkamfamin, fenkamin, fenmetrazin, fenproporeks, fentermine, furfenorek, karfedon, katin, klobenzoreks, kokain, mefenoreks, mefentermin, mesokarb, metamfetamin, metilamfetamin, metilamfetamin, metilefedrin, metilendioksiamfetamin, metilendioksimet-amfetamin, metilfenidat, modafinil, niketamid, norfenfluramin, parahidroksi-amfetamin, pemolin, prolintan, selegilin, striknin ve benzer kimyasal yapıya ve biyolojik etkilere*** sahip diğer maddeler.

* Katin, idrardaki yoğunluğu 5 mikrogram/ml’nin üzerine çıktığında yasaklanmıştır.

* İdrarda katin miktarının 5 mikrogram/ml’nin üzerinde bulunması doping sayılmaktadır.

** Efedrin ve metilefedrin miktarının 10 mikrogram/ml’nin üzerinde bulunması doping sayılmaktadır.

** Herbir efedrin ve metilefedrin, idrardaki yoğunluğu 10 mikrogram/ml’nin üzerine çıktığında yasaklanmıştır.

*** 2005 İzleme Programında yer alan maddeler (Bupropiyon, kafein, fenilefrin, fenilpropanolamin, pipradrol, pseudoefedrin,sinefrin) Yasaklı Maddeler olarak gözönünde bulundurulmazlar.

NOT: Lokal anestezik madde uygulamasına bağlı olarak adrenalin veya adrenalinin lokal kullanımı (örneğin: göz ve buruna) yasaklı değildir.

S7. NARKOTİKLER

Aşağıdaki narkotikler yasaklanmıştır:

Buprenorfin,dekstromoramid, diamorfin (heroin), fentanil ve türevleri, hidromorfin, metadon, morfin, oksikodon, oksimorfon, pentazosin, petidin.

s8. Kannabinoidler

Kannabinoidler (marihuana, haşiş gibi) yasaklanmıştır.

s9. Glukokortikosteroidler

Tüm glukokortikosteroidler; oral, rektal, damar içi veya kas içi kullanıldığında yasaklanmıştır. Bu grup ilaçlar için, Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı formunun doldurulması gerekmektedir.

Diğer tüm kullanım yolları için, Kısaltılmış Tıbbi Kullanım Ayrıcalığı gerektirir.

Dermatolojik  ilaçlar yasaklı değildir.

BAZI  spor dallarında kullanImI YASAK MADDE SINIFLARI

p1. Alkol

Alkol (etanol) aşağıda belirtilen spor dallarında sadece yarışmada yasaklanmıştır. Tespiti, nefes ve/veya kan analizi yolu ile yapılır.  Her bir Federasyon için doping eşik değerleri parantez içinde verilmiştir.

p2. Beta-blokörler

Beta-blokörler, aksi belirtilmedikçe, aşağıda belirtilen spor dallarında sadece yarışmada yasaklanmıştır.

Aşağıdaki maddeleri içeren ancak bunlarla sınırlı olmayan beta-blokörler ;

asebutolol, alprenolol, atenolol, betaksolol, bisoprolol, bunolol, karteolol, karvedilol, seliprolol, esmolol, labetalol, levobunolol, metipranolol, metoprolol, nadolol, oksprenolol, pindolol, propranolol, sotalol, timolol.     

BELİRTİLMİŞ MADDELER

“Belirtilmiş Maddeler”* aşağıda listelenmiştir.

Efedrin, L-metilamfetamin, metilefedrin

Kannobinoidler

Klenbuterol hariç tüm beta-2 agonistler

Probenesid

Tüm glukokortikosteroidler,

Tüm beta-blokörler

Alkoller

“Yasaklı Listesi, tıbbi ürünlerin içinde genel olarak bulunmasından dolayı özellikle istenmeyen anti-doping kural ihlallerine elverişli olan veya doping maddesi olarak kötü amaçla kullanılabilen belirtilmiş maddeleri tanımlayabilir.” “…Sporcu, böyle bir belirtilmiş madde Kullanımının spor performansını arttırmayı amaçlamadığını kanıtlayabilir…” şartıyla, bu gibi maddeleri içeren bir doping ihlali, cezanın azaltılması ile sonuçlanabilir.

IV. İdrar İçİndekİ derİşİmlerİ AŞAĞIDA verİlen SINIRLARIn üzerİnde bulunduğunda dopİng OLAN MADDELER