Taekwondo Sporu, özelikleri açısından dişlere darbe gelmesine son derece açık bir spor dalıdır.her ne kadar koruyucu ekipman kullanılsa da, gerek kurallı teknikleri ve gerekse kafa atmak yumruk vurmak gibi faullü hareketler sonucu özellikle ön dişlere darbeler gelebilir.Son zamanlarda uluslararası müsabakalarda kullanılma mecburiyeti getirilen dişlik kullanımı maalesef ülkemizde ihmal edilen bir durumdur.Her ne kadar dişlik kullanılsa da dişlik bir dereceye kadar koruyucu özellik taşır.Çünkü ön dişlere gelen darbelerden sadece diş kırılmaları anlaşılmaz.Dişe gelen sert bir darbede ilerde telafisi son derece zor komplikasyonlara yol açabilir.
Yanda Şekil 1 de Ön dişleri ve bu dişler içinde kırılma veya darbeden en fazla etkilenecek dişleri görüyorsunuz.Üst ve alt 1 nolu dişler- hekimlerinin santral dişler dediği- dişler en fazla risk altında olan dişlerimizdir.2 nolu -Lateral- diye adlandırdığımız dişler ise daha az kırılma riskine girerler.Daha sonra gelen 3 nolu -kanin diye adlandırılan dişlerimizde- ise bu dişlerin sağlamlığından dolayı risk son derece azdır.
Diş hekimi olarak dişlerine darbe alan sporcular arasında yaptığım araştırmada en çok üst ve alt santral dişlerde kırılma ve darbenin olduğu tespit edilmiştir.
Ön kesici dişlerin darbeden etkilenmelerinin en büyük nedeni ise gelen darbenin fiziksel etkisinden çok sporcunun hatalı pozisyonudur.Gerek dişlik takmaması ve ihmal etmesi ve gerekse müsabaka esnasında aktif pozisyonlarda ( teknik esnasında)  ağzının açık olması nedeni ile çeneye gelen darbenin etkisi ile alt dişler üst dişlere çarpmakta buda diş kırığına kadar giden komplikasyonlara sebep olmaktadır.

Sporcunun dişlere aldığı darbeler :
1-Ön santral ve lateral ( kesici dişler) de kırılmalara
2-Bölgede oluşan ödem, sinir ve damarların aşırı sıkışması nedeni ile diş nekrozlarına
3-Diş sallanmalarına
4-Dişin yerinden bütün olarak çıkmasına
4-Açık tutulan ağızda Yanak ve dilin gelen darbe nedeni ile dişler arasına sıkışması ile yanak ve dilde kanamalı yaralanmalara
sebebiyet verirler.
 

Dişlerde kırk meydana gelse veya gelmese bile gelen darbelerin etkisi ile sinirler ve damarlardaki sıkışmalardan dolayı diş canlılığını kaybeder.
ay sonrasından başlamak üzere nekroz belirtileri başlar.Bir süre sonra dişte kararma,diş etinde şişmeler başlar.Bu tür dişlerin tedavisi ve estetiğinin onarımı daha uzun ve zor bir süreci kaplar.Uzun ihmaller sonucu oluşan kistler nedeni ile diş çekimine kadar varan komplikasyonlar oluşur.
Sadece dış yüzeylerde meydana gelen kırılmaların yani öz odasını yakalamayan kırılmaların tedavisi son derece kolaydır.Komposit dolgu veya ileri seviyede ise estetik kronlar ile diş tedavisi gerçekleşir.
Öz odasını yakalayan şiddetli ağrılara neden olan kırılma ise kanal tedavisi, ve yine yukarıdaki tedavilerden biri ( yani dolgu veya kaplama) yapılır.

Diş nekrozu:
Sporcu dişe gelen ve o an için sızıya sebep olan darbelerde sonradan ağrı geçse bile diş hekimine gitmelidir.Diş hekimi tarafından diş 2-3 ay süre ile takip edilmelidir.Dişte meydana gelebilecek bir nekroz( dişin canlılığını yitirmesi) doktor tarafından aninde müdahale ile giderilmeli ve diş kanal tedavisi yapılmalıdır.
 Zaman zaman dişin tamaı kırılabilir ve dişin sadece kökü ağızda kalmış olabilir.Bu konumda bile diş tedavisi yapılır ve gerekli restorasyonlarla diş estetiği sağlanır.Burada yapılacak en uygun şey bir an evvel diş hekimine müracaat etmektir

Diş Sallanması:
Gelen darbe sonunda dişlerde kendini belli eden sallanmalar oluşabilir.Bu konuda dişler diş hekimi tarafından geçici olarak yerine sabitlenir.Daha sonrada diş herhangi bir nekroz( diş ölmesi) olayına karşı takibe alınır.

Dişin yerinden çıkması:
Bazen dişler gelen darbe sonucu tamamen yerinden bir bütün olarak çıkabilir.Bu konumda paniğe kapılmamak gerekir.Salonda bulunan sağlık teknisyeni yardımı ile diş serum fizyolojik li bez ile sarılarak bir an evvel diş hekimine müracaat edilir.Diş reemplantasyon yapılarak yerine konur ve sabitlenir.

Yanak ve dile gelen darbeler:
Taekwondoda yaralanmalarda dilin ve yanağın dişler arasına sıkışarak zedelendikleri sık rastlanan durumdur.Bu konumda ilk yardım yapıldıktan sonra diş hekimine müracaat edilerek yumuşak dokuların tedavisi yapılması herhangi bir enfeksiyon riskine karşı şarttır.Bu yaralanmaların olmaması için dişlik takılması şarttır.Eğer takılmamış ise ( dişlik şu anda büyükler kategorisinde serbesttir) tekniklerde dişler kapatılmalı ve darbelerden dişlerin birbirlerini desteklemesi ile korunmalıdır.


Bu tür diş darbelerinden korunmanın en pratik yolu dişlik takmaktır.Bu dişlikler sıcak su ile temasında yumuşayan ve sporcunun ağzına göre şekillenen elastik koruyuculardır.Değişik renkler ve şekiller altında üretilmektedir.Sporcunun isteğine gör ediş hekimleri tarafından sporcunun ağız yapısının ölçüsüne uygun gerekli apareylerde çok rahatlıkla yapılabilir.
Unutmayın spor hekimliğinde düşünülen her aparey sizin sağlığınız için yapılmış ve üretilmiştir.Asla kaba geliyor ve hareketinizi ve konsantrasyonunuzu bozuyor diye ihmal etmeyin...