KIRIKLAR VE
ÇIKIKLAR
Röntgen olmaksızın bir
kemiğin kırık olup olmadığını belirlemek her zaman mümkün değildir. Eğer emin
değilseniz,yaralanmaya sanki kırıkmış gibi yaklaşın. Eğer kişi çok ağrılıysa,
yaralı bölgesini hareket ettiremiyorsa, üzerine ağırlık veremiyorsa ya da yarada
şekil bozukluğu varsa kırık veya çıkıktan şüphe edin.Çıkık bir kemiği yerine
oturtmaya çalışmayın. Bu sadece bir uzman tarafından yapılabilir. Kolu veya bacağı
bulduğunuz pozisyonda sararak sabitleyin ve yaralıyı hastaneye götürün. Eğer
yaralı hareket edemiyorsa ambulans çağırın.
Hastanın birşey yiyip
içmesine izin vermeyin,çünkü hastanın kemiklerini genel anestezi altında düzeltmek
gerekebilir ve yemek hastanın kusmasına neden olabilir. Kişiyi sıcak tutun ve şok
olasılığı açısından sürekli izleyin.
Kanama varsa önce onu tedavi edin. Kişiyi olabildiğince az hareket ettirin. Hareket,
kırık kemikleri daha da ayırır ve organları yaralayabilir. Açık bir yara varsa
temiz bir bez parçasıyla kapatın.
Tespit
Uygulaması:
Tespit genellikle gereklidir.
Hareketi önleyerek kırığın daha da kötü olmasını engelleyebilirsiniz. Bu,
özellikle hastanın nakli veya tıbbi yardımın gecikeceği durumlarda önem taşır.
Tespit malzemesinin sert olması gerekir. Mümkünse bir üst ve bir alt eklemin
oynamasını engelleyecek derecede uzun olmalıdır. Tespit, tahtalarla, karton
parçalarıyla, gazetelerle yapılabilir.
Kırık bir üst kol veya bacak için yaralı uzvu tespit etmeden önce kol ile gövde
arasına veya bacaklar arasına destek koymak gerekir. Tespiti bağlamak için bez
(bandaj, kravat vb.) kullanın.
Kırık ön kol:
Hastanın ön kolunu 90 derece açıyla vücuduna yapıştırın, avucu göğsüne
gelirken başparmağı yukarı doğru olmalı. Ön kola tespit uygulayın. Tespit
dirsekten el bileğine kadar uzanmalı. Tespiti, kırığın altından ve üstünden
bağlayın. Ön kolu boyundan geçen geniş bir sargı ile parmakların dirsekten biraz
daha yukarı seviyede olmasını sağlayacak şekilde asın.
Yaralı bacağın
sağlam bacağa tespiti:
Nazikçe yaralı bacağın dizini düzeltin. İki bacak arasına bezler koyun.
Yaralı bacağı diğer bacağa birkaç yerinden bağlayın, ama kesinlikle tam kırık
üzerinden olmasın. Eğer iki geniş tespit bulma olanağınız varsa bunları kullanmak
en idealidir. Tespitler bacağın tüm uzunluğu boyunca olmalıdır.
OMURGA YARALANMALARI
Eğer hastanın boyun veya omurgasında ciddi ağrı varsa, kol veya
bacaklarında his kaybı varsa, mesane veya barsak kontrolünü yitirmişse omurga
kırığı veya çıkığı olabilir. Bu tip vakalarda, hastanın hayatı tehlike altında
değilse veya kusmaya bağlı olarak boğulmuyorsa, hastayı kıpırdatmamak
gerekir. Eğer hastayı hareket ettirmek gerekirse vücudunu dümdüz tutmalısınız.
Beli veya boynu bükülmemeli, vücudu dönmemeli. Hastayı kapı, masa, ütü masası
veya geniş bir kalas gibi sert bir zemin üzerine yerleştirmelisiniz.
BURKULMALAR
Kasta veya tendonlardaki yırtılma, gerilme; bağlardaki veya eklem
kapsülündeki yırtılma ise burkulma olarak tanımlanır. Burkulma ve gerilme dokuların
aşırı zorlanmasından olur. İki yaralanma için de belirtiler aynıdır. Ağrı,
şişme ve morarma...
Ciddi burkulmalar sanki kırıkmış gibi tedavi
edilmelidir. Ağrı ve şişmeyi azaltmak için soğuk su ya da buz torbası kullanılır.
Eklem veya kası, elastik “8” şeklinde bandajla sarın ve 1-2 gün için üstüne
bastırmayın. ”8” şeklinde bandaj uygulamasını ayak çevresinde 1-2 kez dairesel
olarak sarın. Bandajı ışınsal olarak ayağın üstünden ve bileğin çevresinden
geçecek şekilde bağlayın; bandajı ayağın üstünden aşağı doğru ve ayağın
tabanından geçirin. “8” şeklindeki dönüşlere devam edin, ayak (parmaklar
hariç), bilek ve bacağın altı kaplanana kadar bandajlayın; bant ya da klipsle
bandajı sabitleyin.
|