Doping
İlaç Kötüye Kullanımı

Uluslararası olimpiyat komitesi Tıp komisyonunun,Doping sınıflarının ve metodlarının listesi
1-Doping sınıfları

A)Uyarıcılar
B)Narkotikler
C)Anabolik ajanlar
D)Diüretikler
E)Pepdid hormonları ve analogları
2-Doping Metodları
A)Kan dopingi
B)Farmakolojik ve kimyasal manipülasyon
3-Belirli sınırlamalar getirilmiş ilaç sınıfları
A)Alkol
B)Haşhaş
C)Lokal anestezikler
D)Kortikosteroidler
E)B Blokerler
Tıp komitesinin doping tanımı Ajanların farmakolojik sınıflarının yasaklanmasına dayanır.Bu tanım özellikle doping amacı için üretilen bazı yeni laçlarında yasaklanması avantajına sahiptir.
Sporda birçok sivil insan aktiviteleri gibi ,kurallarla düzenlenmiştir.Bu kurallara uyulmaması görülebilmektedir.Yetkili organların bunu sürekli denetlemesi gerekir.
Yüksek düzeyli spor uğraşılarında ,kazanmak başarılı olmanın temel elemanı olarak görülmektedir.Performansın arttırılması için ergonejik yardım alınması bnun bir sonucudur.Performans arttırma potansiyeli olan birçok ilaç yarışmalarda sporcular tarafından sadece peformanslarını arttırmak amacıyla alınmaktadırlar.Spor dünyası bu ilaç alımlarının kontrol edilmesi gerektiğine karar vermiştir.
İlaç sınıfları ve kullanımı:
Spor otoritelerinin yasakladığı ilaçları kullanma eylemi  DOPİNG olarak adlandırılır.Birçok yetkili organın kuralları Uluslararası Olimpiyat Komitesinkilerle uyumludur ve üç ana bölümden oluşur.
1-Doping sınıfları:Birçok ulıuslararası spor federasyonu tarafından kullanımı yasaklanan ilaçları kapsar.
2-Doping metodları:
3-Belirlki sınırlamaların olduğu ilaç snıfı:Bu bölümdeki ilaçlar ya bazı spor dallarında yasaklanmıştır.(Atıcılıkta alkol yasağı)veya bazı özel kontrollu durumlarda izin verilmiştir.(Örneğin kortikosteroid kulanımlarının bazı özel durumlarına izin vardır.)
Potansiyel zararlı yan etkileri olan birçok doping maddesinin yarışmacıların sağlığını korumak için kontrolü kararı alınmıştır.Uluslararası olimpiyat komitesi bu maddelerinyanlış kullanuldığında sporcunun sağlığını tehlikeye sokabileceğinden  yasaklandıklarını bildirmektedir.
Potansiyel zararlı yan etkileri olan biçok doping maddesinin yarışmacıların sağlığını tehlikeye sokabileceğinden yasaklandıklarını bildirmektedir.
Uluslararası olimpiyat komitesinin yasak ilaç sınıfları kimyasal ve farmakolojik etkilerine göre belirlenmektedir.Bu tutum listede belirtilmiş dizayn edilmiş ilaçların kullanımı oladsığonı azaltır.Bu nedenle sporcularla değil farmakologlarla yarış söz konusudur.
Sporcular yasaklanmış maddelerin tam listesi olmadan bu yasağa nasıl uyacaklar...Bu konuda Federasyonlar sporcuları sürekli bilgilendirmeli.Klüp doktorları bu konuda son derece deneyimli olmalıdırlar.

Klinik gerekliliği olan yasaklanmış ilaçlar
Narkotik analjejiklerden bazı örnekler:
Dekstromoramid
Diamorfin      Dekstropropoksifen
Morfin         Metadon
Petidin         Pentozosin
.....ve ilgili maddeer
Not: Kodein,Dekstromorfan,Dihidrokodein,difenoksilat ve falkodine izin verilir
Sporcularda toplumun diğer üyeleri gibi hastalanabilirler ve normal tedavi alma hakkına sahiptirler.Eğer doktorun ilk tedavi seçeneği tedavi kurallarına uymuyorsa ne olacak?Bu nadir görülen bir durumdur.Uluslararası olimpiyat komitesi bir ilacın kötüye kullanımını kontrol ederken,bu ilaçların normal teropatik kullanımının olabildiğince az sınırlandığını ve bunun bişr ilaç yasaklanmadan önce hesaba katıldığını belirtmektedir.Örneğin narkotik analjjezikler yasaklanan sınıftan biridir.Çok ağrısı olan bir hasta örneğin pethişdine ile tedavi edildiğinde kuralları ihlal etmiş kabul edilebilir.Bu teknik olarak olası gözüksede ,uygulamada böyle değildir.Bu sporcu zaten uzun süre yarışmalara katılamayacaktır.Gerçekte,hastasına pethidine uygulamış bir doktor,hastasının hemen yarışa dönmesini istemez.Daha kuvvetli analjezik gereksinimi olan sporcular kodein veya non-steroidal antiinflamatuar ilaçları kullanabilirler.Bu ilaçların tümüne izin verilmektedir.
Yarışma dışı ilaç testleri
Bir çok yetkili organ ilaç testlerini yanlız yarışmalarda değil yarışma dışındada uygulamaktadır.Yarışma haricinde anabolik veya maskeleyen ajanlar dışında bir yasaklanmış ilaç saptanırsa herhangi bir yaptırım uygulanmaz.Bir yarışmacı anabolik ajanlar hariçherhangi bir yasaklanmış lacıyarışmaya katılmayacaksa kullanabilir.Gerçekte aşırı yarışma temposundan kaçınmak  hızlı toparlanmanın en güzel yardımcısıdır.

Tedavi Rehberi
İzin verilen ve yasaklanan maddelerden örnekler:
Astım: İzin verilen:Sumbutamol inhaler,terbütalin inhaler
Yasak olan:Sempatomimemikleri içerenürünler (örneğin;efedrin, fenaterol, isoprenalin)
----------------
Öksürük: İzin verilen;Tüm antibiotikler,buhar ve mentol inhalasyonu,antihistaminik içeren öksürük ilaçları
Yasak olan;Semtomimetik içeren ürünler(Örneğin fenilproponolamin)
----------------
İshal: İzin verilen;Difenksilat,loparamide,elektrolit içeren ürünler(Misal:Dioralyte, Rehidrat
Yasak olan;Opioid içeren ürünler(Örneğin;Morfin)
----------------
Saman Nezlesi: İzin verilen;Antihistaminikler,kortikosteroid veya xylometrazolin içeren burun spreyleri,sodyum kromeglikad içeren göz damlaları
Yasak olan;Efedrin ve pseudoefedrin içeren ürünler.
----------------
Ağrı: İzin verilen; aspirin,ibuprofen,metalopramid
Yasak olan;Opioid içeren ürünler,)Örneğin;Dekstropopoksifen)
----------------
Kusma: İzin verilen
;Domperidon,metoklopramid
Kodeinin terapotik kullanımına izin verilmez
UYARICILAR
Astım başlangıçta tedavi kurallarına uymuyormuş gibigörünen bir hastalıktır.Astım tedavisinde en sık kullanılan adrenerjik reseptör uyarıcıları uyarıcı doping ilaçları snıfında yer alır.Fakat sulbutamol ve terbülataline'nin  inhalasyon yolu ile uygulamasına izin verilmektedir.Diğer tüm adrenerjik reseptör uyarıcılarıyasaklanmıştır.Faakat trofilkin,eminofilin,veya kolin teofilinat ve ayrıca sodyum kromoglikad veya redekromil sodyum kullanımı yasak değildir.Ayrıca bazı durumlarda kortikosteroidlerede izin verilmektedir.
Bazı uyarıcı örnekleri ve ilgili maddeler
Kafeindeki pozitif sonuç tanımı kafeininidrardaki konsantrasyonuna bağlıdır.İdrar konsantrasyonu 12miligram/mililitreyi geçmemelidir.
Yanlızca inhale formuna izin verilir ve kullanıldığı ilgili tıp toritesine bildirilmelidir.
Tüm imidazol preparatlarının topikal kullanımı (Örneğin:Oksimetazolin) kabul edilebilir.
Fenilefrinin topikal preparatlarına (Örneğin nasal veya oftalmolojik ajanlar) izin verilmektedir.

KORTİKOSTEROİDLER
Kortikosteroidlerin anieflamatuar özelliklerinden dolayıyaygın olarak kullanımı ve belli yolardan kullanımının yasaklanması bu ilaçların özel olarak ele alınmasına yol açmıştır.Uluslararası olimpiyat komitesi topikal (kulakta,oftalmolojide,dermatolojide)inhalasyon (astım veya allerjik rinit için) ve lokal veya intraartiküler kullanımı hariç ,diğer kullanım şekilleri yasaklanmıştır..Sporcuya intraartiküler veya lokal olarak kortikosteroid kullanmayı arzu eden doktorların bunu uluslararası olimpiyat komitesi tıp komisyonuna yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir.Şiddetli astım ölümcül olabilir ve hızla tedavi edilmelidir.İntravenöz intrakortizon veya oral radnizolon gecikme olmaksızın verilmelidir.Kortikootropin uygulaması kortikosteroidlerin oral ,intramuskular veya inravenöz uygulamalarına eşdeğerdir.Fakat kortikootropin artık piyasada mevcut değildir.Kendisi veya sentetik analoğu ,tetraosatrinyanlızca adrenokortikal fonksiyonları değerlendirmede kullanılmaktadır.
 

İlaç sınıfı Yasalanmış olanlar izin verilenler
(inhalasyon yoluyla)

Kortikosteroidler

Tüm oral ,intramuskuler yada intravenöz preparatlar

Budesonide(Pulmicort)
Beclametazon(Bektoid)
Salbutamol(Ventolin)
Terbutalin(Brikanil)

selektif beta adrenoreseptör stimulanları Tüm oral depo yada intravenöz preparatlar ve fenaterol(berotek)
Nonselektif beta adrenoreseptör stimulanları
Antimuskarinik
Bronkodilatörler
Hiç İpratroryum(Atrovent)
Oksiropiyum(Oksivent)
Kromoglikat preparatları isoprenalin ile kromoglikat(İntal bileşim) Kromoglikat(İntal)
Teofilin Hiç

ANABOLİK AJANLAR
Bu gurup adronerjik-anabolik streoidleri içerir ve tanımlanmış teröpatik endikasyonları oldukça sınırlıdır.Erkeklerde anabolik stroidlerden testesteron (esterlerinden biri olarak) ve mesterelon androjen eksikliğinin tedavisinde kullanılabilir.Ayrıca günümüzde testosteorone ,dihidrotestosteorone da halen ingilterede lisans almamış olmasına trağmen androjen eksikliği tedavisinde kullanulmaktadır.Androjenlerin sporda kullanımı yasaktır.Kadın sporcularda androjenlerin kullanım endikasyonu yoktur ve erkeklerde olduğu gibi androjen kullanan kadınlar etkekler gibi yarışmalarda yer alamaz.
Clenbuterol Almanyada (2 adrenerjik reseptör uyarıcısı olarak satılmaktadır.Hayvanlarda protein büyüme etkisi olduğu bilinmektedir.Bu nedenle uyarıcı veya anabolik ajan katogorilerinde değerlendirilerek kullanımına izin verilmektedir.
İnsan koriyonik ganodootropin erkeklerde endojen androjenik steroidlerinin üretim hozonı arttırmaktadır ve egzojen testesterone eşdeğer olarak kabul edilmektedir.Bu nedenle pepdit hormon ve analogları sınıfına alınarak kullanımı yasaklanmıştır.

Anabolik androjen steroidlere örnekler
Klostebol          Fluoksimesteron
Metandiennen     Metanolon
Nandrolan            Oksandrolon
Stanozolol            Testesteron
.....ve ilgili maddeler
PEPTİT HORMONLARI VE ANALOGLARI
İnsan koriyonik ganodotropin'i ve kortikootropin gibi .İnsan büyüme hormonu ve eritroepoitinin de kullanımı yasaklanmıştır.Doktorların bu ilaçları yarışan sporcu hastalarında kullanmaları pek olası değildir.Fakat sporcular bu ilaçları kendi başlarına kullanmak isteyeceklerinden doktorlar hastalarının bu tür ilaç isteklerinin farkında olmalıdırlar.
B2 agonişstlere bazı örnekler
Klenbuterol
Salbutamol
Terbutalin
Salmetarol
Fenaterol
....ve ilgili maddeler
DİÜRETİKLER
Diüretikler,bazen ağırlık kategorisi olan sporlarda ,hızlı kilo kaybetmek için yanlış olarak kullanılabilmektedirler.Ayrıca kötüye kullanılan ilaçların idrardaki kontrasyonunu azaltarak,bunların tespid edilmesini en aza indirmek maksadı ilede kullanılabilmektedirler.Uluslararası olimiyat komitesi sporda hızlı kilo kaybının ilaçla yapılmasına izin vermemektedir.Bu gibi yanlış kullanımlarda olası ciddi yan etkilerinden dolayı önemli sağlık riskleri vardır.Bu nedenle diüretik kullanımı yasaklanmıştır.Ağılık sınıfı olan sporlarda ,tıp omisyonunun tartılma sırasında sporcuların idrar örneklerinden alma hakkı vardır.Bayan sporcular yakın zamanda yarışmaya katılmayacaklardsa ,premenstru gerginlik için doktorların verdiği hafif diüretileri kullanabilirler .Yanlızca loop diüretikleri gibi kuvvetli diüretikler,maskeliyici olarak kabul edilebilecek etki gücüne sahiptirler.
Diüetüklere bazı örnekler
Asebutanol           Alprenonol
Atenonol                 Labetolol
Mataprorol                 Nadolol
Oksiprenonol      Propranonol
Sotalol
....ve ilgili maddeler.
B BLOKERLER
Medikal komisyon,hipertansiyon kontrolü,kardiyak aritmiler,anjina pektoris ve migren için etkin alternatif ilaçları öne sürmektedir.Fiziksel aktivitenin önemli olmadığı veya az önemli olduğu bazı sporlarda B-Blokerlerin devam eden kötüye kullanmı,komisyonu yarışmacıları teste tabi tutmaya yöneltmiştir.
Bunların uzun süreli yüksek kalp debisi ve geniş metabolik substrat deposu gerektiren sporlarda kullanımı düşük olasılıktır.
Çünki B-Blokerler prformans kapasitesini düşürecektir.Hipertansiyon tedavisi için ACB inhşbitörleri veya kalsiyum kanal blokerlerinin kulanmında sınır yoktur.Benzer şekilde ,Migren tedavisinde kullanılan ergotamin veya supatripan gibi ilaçların kullanımında sınırlama yoktur.
B-Blokerlere bazı örnekler
Asebutanol           Alprenonol
Atenonol                 Labetolol
Mataprorol                 Nadolol
Oksiprenonol      Propranonol
Sotalol
....ve ilgili maddeler.
Doping kullanımında tüm sorumluluk sporcuya aittir.Çünki doktorlar hangi ilaçları doping kapsamında olduğunu bilmeden sporcu hastasında bu ilaçları kullanabilir.Bu nedenla hastası sporcu olan doktorlar için her ülkede hangi ialçraın doping kapsamına girdiğini belirten yardım hatları (Doping kontrol merkezleri)vardır.