Ayak Parmağı Kırıkları
Kaynak:Op.dr.Adnan bağrıaçık-Mahmut Açak
(Spor yaralanmaları ve hastalıkları)

Genel Bilgiler
Tanımlama: Bir veya birden fazla ayak parmağı kemillerinin komple veya kısmi kırığı
Anatomik İçerik:
Ayak parmağı kemikleri
Parmaklar arasındaki eklemler ,ayak parmağı kemikleri ve ayak arasındaki eklemler
Kırık bölgesi etrafındaki yumuşak dokular,sinirler , tendonlar ,bağlar ve kan damarları
Bulgu ve belirtiler:
1-Kırık bölgesinde şiddeli ağrı
2-Kırık etrafındaki yumuşak dokularda şişme
3-Gözle görülem şekil değişikliği , deformite
4-Hassasiyet
5-Kan dolaşımının bozulmasıyla uyuşukluk veya bozukluk.
Nedenler:
Ayak parmağına direk darbe gelmesi , vurmalar
Ayak parmağınkdaki indirek yülenmeler.Özellikle burkulmalar.
Riski arttıran nedenler:
Uygun olmayan spor ayakkabılarının kullanmı
Bazı kemik ve eklem hastalıkları özellikle osteoporoz
Şişmanlık
Kötü beslenme , özellikle kalsiyum eksikliği
Nasıl Önlenir:
Ayak koruyucula kullanarak
TIBBİ YAKLAŞIM
Planlama:
Kırık ve çıkıkları yerine oturtmak için doktor tedavisi
Rehabilitasyon esnasında kendi kendinişze bakınız
Girdap banyosu ,ultrason ve masaj
Tanı yöntemleri:
Kendi gözlemleriniz
Doktorca yapılan fiziki muayene ve tıbbi geçmiş
Ayak ve ayak parmağı röntgenler
Olası Komplikasyonlar:
Komşu sinirlerde ,bağlarda ,tendonlarda, adalelerde ,kan damarları veya bağlantılı dokularda baskı veya yaralanma oluşumu
Kırıkta kaynama gecikmesi veya kaynamama
Kırık bölgede kan dolaşımının bozolması
Açık kırıklarda veya cerrahi uygulamalarda enfeksiyon oluşması
Kemik boyunda kısalma
Tekrarlıyan sakatlıklar nedeniyle stabil olmayan veya artriktik eklem
Aktivitelere erken dönüldüğünde iyileşme süresinin uzaması
Tekrarlıyan sakatlıklara eğilimli olmak.
İyileşme süresi:
Bir kırığın ne kadar sürede iyileşeceğini tahmin etmek imkansızdır.Bu yaş cinsiyet,önceki sağlık ve kondisyon durumuna bağlıdır.Ayak parmağı kırıklarının iyileşme süresi genellikle 6-8 haftadır.Ve hemen ağılık vermeye başlayabilirsiniz.Kırık bölgesinde anormal hareket olmaması ve röntgenlerde tam kaynamanın görülmesiyle   iyileşmenin tamamlandığına karar verilir.
TEDAVİ
Not:Burada belirtilenler yardımcı öneriler olup ,esas olarak doktorunuzun diretiflerini takip ediniz.
İlk yardım:
Mümkünse hemen ayak koruyucuyu,veya antrenmenda iseniz ayakkabıyı çıkarın.Fakat sakatlanan parmağı hareket ettirmeyin.
R.I.C.E kuralaını uygulayın.Dinlenme ,buz,kompresyon,elevasyon
Doktor kırılan kemikleri amelityatla veya ameliyatsız olarak yerine oturtacaktır.Bu mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır.6 saat sonra kanama ve şişlik sebebiyle dokuların çoğu elastikiyetini kaybeder ve normal pozisyona gelmeleri zorlaşır.
Tedavinin devamı:
Kırık sahasını hareketsiz hale getirmek şarttır.Kırılan parmakla yanındaki parmağı araya bir gazlı bez koyup yapıştırıcı bir bandla sarn.
İdman veya yarışma öncesinde 3-4 kere 15 er dakika buz masajı uygulayın .Kryokaft kullanabilirsiniz.
72 saat sonra sıcak uyglamaya başlayabilirsiniz.
İlaç:
Doktorunuz genel anestezik ,lokal anestezik veya adele gevşeticiler verebilir.
Şidedetli ağrılar için narkotik veya sentetik narkotik ağrı kesiciler.
Kabızlığı önlemek için dışkı yumuşatıcılar.
Hafif ağrılar için parasetamol
Aktivite
Bacağı yüksekte tutun
İmmobiline edimeyen adele guruplarını çalıştırın.
Doktordan onay aldıktan sonra rekondisyon eksersizlerine başlayınız.
Tedaviden sonra aktivitelere yavaş yavaş yeniden başlayın.Tamamıyle iyileşene kadar araba kullanmayın.
Diet:
İyileşme esnasında iyi dengelenmiş extra protein içeren et, balık,tavuk,süt,peynir ,yumurta gibi yiyecekler tercih edin.
Rehabilitasyon:
Destekleyici sargılara gerek kalmadığı sürecegünlük rehabilitasyon eksersizlerine başlayabilirsiniz.Eksersizden önce 10 dakika buz masajı yapınız.
DOKTORUNUZU ARAYINIZ
Ayak parmağı kırığı belirtileri varsa
Tedaviden ve ameliyattan sonra şunlar oluyorsa
Özellikle tırnak altlarında mavi ve gri cilt oluşumu.
Parmak uyuşma veya hissi kaybı
Ağrıda artış, şilik veya akıntı varsa(cerrahi yara yerinde)
Enfeksiyon belirtileri varsa ( Baş ağrısı ,adele ağrısı, baş dönmesi ,genel bir hastalık hissi ve ateş).Bantlanmış bölge üstünde şişme.Bulantı veya kusma.