Ki Nedir? Ki geleneksel Kore felsefesinin en önemli kavramlarından biridir. Bundan 400-500 yıl önce Kore tarihinin karışık ,kargaşalı Chosun dönemlerinde Ki kavramı felsefi bir akım olarak Ri kavramıyla birlikte ortaya çıkmıştır.Ve Ri-ki felsefesi olarak adlandırılır.Şimdi Ri ve Ki kavramları üzerinde duralım. Ki ve Ri metafizik kavramlar olum kelime olarak tam izahlarını yapmak baya zordur.Önsezi , ilham yoluyla manaları kavranabilir.Belki batı felsefelerinde bunlara benzer daha açık ve net kavramlar olabilir.Bizdeki İslam tasavvufundaki Vahdeti Vücut görüşüyle benzerlikler içerdiğini de zannediyorum. Şöyle bir örnekle izah etmeye çalışıyorlar: Kuşun kanat çırparsa uçar..Kuşun çok fazla kanat çırpması Ki ise kanat çırpmasının sebebi Ri 'dir.O zamanın filozofları Kainattaki her oluşumu ve her varlığı Ki ve Ri sistemini esas alarak açıklamışlardır.19.yüzyılda bilimsel akımlar batıdan doğuya doğru ilerleyerek doğunun bu kendine özgü felsefi akımlarını etkisi altına almış hemen hemen her şey bilimsel akımlardan etkilenmiştir.Ki kavramı bilimsel akımlar limitlerine ulaşıp durunca tekrar ortaya çıkmış ve varlığını halen sürdürmektedir. Bilimsel araştırmanın en önemli özelliği objektif olmasıdır.Tüm gücü buradadır.Ama yöntemindeki en önemli eksikli bence insan ve doğa ile ilgili sübjektif (Ruhi .nefsi.duygusal) kavramları insan ruhunun kainat ve yaratıcı ile olan bağlantılarını ve insan ruhunun tekamülünü izah edememesi Ki kavramının hala geçerliliğini korumasına bir nedendir. Ki anlayışlarının çoğu belli kalıplar içinde gizemli değişik durumlar arz eder.Hatta bazen çok saçma ve anlamsız karşıdaki insanın gülüp geçeceği saçmalıklar bile anlatılır. Ben burada Ki ile ilgili diğer çok anlamsız ve saçma değerlendirmeleri değil mantıklı izahatını yapmaya çalışacağım."ki" nedir* 2ri izah edecek belli bir terim yoktur.Buna rağmen Ki vardır ve bence araştırılmaya değer.Ki bana göre insanın Ruhi ve nefsi kontrolünü esas alıp tüp nefsi ve dünyevi ihtiraslardan sıyrılarak .ruhunun .benliğinin kainatın yaratılışında da var olan gerçek gücünü ve konumunu ortaya çıkarmaktır.Burada ki kavramını çok basitleştirerek ve pratikte objektifliğe indirerek anlatmaya çalışacağız Bu konuda anlatacaklarım sizi tatmin etmeyebilir.Konunun geneli içinde fikir yürütmeden ve düşünmeden parçaları anlayamazsınız. Yunus" ben bende değilim bir ben vardır bende benden içeri "demiş veya Hallacı Mansur Enel hak "Ben Allah'ım" demiş.Bu deyişleri İslami tasavvufun tamamını bilmeden ve anlamadan veya yaşamadan bilemeyiz ve bize çok saçma ve hatta Allah (C.C)ye karşı bir hakaretmiş gibi gelebilir. Ki biz burada basit olarak pratikteki yönüyle ele alacağız.Bu bir çeşit, insanın nefes kontrolünü kullanarak potansiyel enerjisini tek noktada toplaması,düşüncelerinde ve ruhunda hasıl olan enerji ve gücün ,fiziksel olarak vücuduna aktarılması hadisesi olarak ele alacağız. |