Hakemlere
için dikkat etmeleri gereken önemli ipuçları
Orta
Hakem
Orta hakemin görevi maçı ana hatlarıyla idare etmek ve kesintisiz bir maç olmasını
sağlamaktır.Sadec müsabıklar yasak hareketlerde bulunurlarsa veya müsabaka sahasını
terkederlerse müdahalede bulunur ki.Buradada amacı en kıdsa sürede müsabakayı
başlatmak olmalıdır.Sık sık maça müdahale eden ve gereksiz yerlerde oyunu intikaya
uğratan ve maça kendi damgasını vuran bir orta hakem iyi bir hakem kabul edilmez.
Müsabıklar kurallı maç yaptıkları sürece orta hakemin varlığını asla
hissetmemelidirler.Orta hakemin kesintisiz ve tarafsız bir şekilde maç yönetimi çok
önemlidir.;
Güven
Dikkat
Tutarlılık
Adalet
Başkasına güvenme
Duyguları kontrol etme ve bilme yeteneği bir orta hakemin vazgeçilmez temel
özellikleri olmalıdır.
Skor Hakemi
Skor hakemleri müsabakada puan çıktığı zaman ,puanı tespit eden ve müsabaka
neticesini direkt olarak tayin eden hakemlerdir.Bu nedenle puanlama konusunda çok iyi
teknik bilgiye sahip olmalıdırlar.Puanın
1-Kuralına uygun teknik bir hareketlemi çıktığını
2-Yeterli güç ve kuvvette olup olmadığını
3-İzinli sahada vurulup vurulmadığını çok iyi tahlil etmelidirler.
Çünki puan alınan bölgelere tekme gelse bile direk puan olmaz.Yukardaki
kıstaslara bakılır.Buda Skor (yan Hakem) hakemlerinin çok dikkatli
davranmalarını gerektirir.Çünki karar verme sürelerei çok kısadır ve geri
dönüşleri olmaz.Bu nedenle çok iyi tecrübe ve bilgi donanımları gerekir.Sürekli
çalışmaları ve pratik yapmaları lazımdır.Çünki bir sene içindeki maç
yönetimleri sık olmadığından ,kendi çaba ve gayretleriyle bu pratik müsabaka
eksikliğini kapatmalıdırlar.
Skor Hakemleri
A-Ani ve doğru karar verme yeteneğine sahip olmalıdırlar.( Hiç bir zaman tereddüt,
duraksama, şüpheye düşmemesi)
kuralların dışına çıkmama ( teknik bilgileri çok iyi pratiğe dökmesi)
B-Güvenilir olamak caimeda söz sahibi olmak.( Kararlarında hiç kasıt aranmıyacak
şekilde güven duyulup ,sevilmesi)
C-Objektif ve net olmak( öyle puanlama yapmalı ki,o puanı aynı anda müsabakayı
izleyen seyircileer, antrenörler, sporcular, taekwondo uzmanlarıda vermiş olsunlar.)
Genel olarak Orta ve skor
hakemlerindeki özelllikler ne olmalıdır.
1-Müsabaka kurallarını çok iyi bilmeli ,bu konuda spor caimasının güven ve
itimadını kazanmalı, İsim olarak taekwondo caimasında yer yapmalıdır.
2-Müsabaka başlangıcında iki müsabığıda çağırıp kurallı ve teknik maç
yapmaları konusunda uyarmalıdır.
3-Müsabakada mavi ve kırmızı köşe olarak müsabıkları bilmeli. Asla kafasında
fovori bir sporcu çizip ona göre müsabakayı idare etmemelidir.
4-Bir müsabık aleyhine verdiği kararı sert asabi bir mizaçla değil, kuralların
gereği olduğu imajını vererek normal ton ve uslupla vermelidir.
5-Orta hakemin gerekse skor hakemlerinin kuralların dışında sporcuyla konuşması,
muhattap olması ,azarlaması diye birşey söz konusu olmamaz.Hiç bir zaman sporcuyla
laf polmiğine girmemeli, kaideler neyse ona göre hareket etmelidir.
6-Kararlarında tutarlı olmalı bunu bir müsabakaya değil idare ettiği tüm
müsabakalara yaymalıdır.Bir müsabakadaki tölerans ve cezalandırmayı, tüm
müsabakalarda aynı seviyede yerine getirmelidir.Her iki ayrı maçta ,aynı pozisyondaki
kararları isabetli olmalı farklılık arzetmemelidir.
7-Müsabaka esnasında yer ve konumunu çok iyi ayarlamalı,asla bir sporcunun dikkatini
bozacak diğerine avantaj sağlıyacak bir pozisyonda durmamalıdır.Müsabaka esnasında
varlığını sporculara hissettirmemelidir.Duruş pozisyonu her iki sporcuyu yandan
görecek tarzda ve münkün olduğunca skor(yan) hakemlerin görüş alanını
kapatmıyacak konumda olmalıdır.
8-Spor psikolojisini iyi bilmeli ,sporcunun yüz ve vucut davranışlarından ne
yapacağını önceden kestirmeli ona göre dikatli olmalıdır.Müsabakanın analizini
harika yapabilmelidir.Öncesini ve sonrasını tespit yeteneği olmalıdır.
9-Spor sağlığı konusunda yeterli bilgisi olmalı, knok-Down (nakavt) olmuş bir
sporcunun pozisyonundan 10 a kadar saymanın gerekliliğini tespit etmelidir.Bazen sporcu
öyle bir konuma dişebilirki 10 a kadar saymak bile sporcu sağlığı açısından geç
kalınmış bir karar olabilir.
10-Sporcu darbe ile yere düşer ,sayılmadan sonra ayağa kalksa bile ,spor sağlığı
açısından sporcuyu çok iyi tahlil edebilmeli, maça devamında en olumlu kararı
vermelidir.Sporcunun gardını alması yeretli olmamalı, gözleri, yüz hatları,nefesi,
rengi vs, gibi fizyolojik belirtilerden hareketle kararını vermelidir.Çünki orta
hakemi ilgilendiren husus kimin kazanıp kaybedeceği değil sporcuların sağlığıdır.
11-Maç içerisinde sporcunun agressif davranışlarını veya maç bitimindeki psikolojik
yıkıntıdan dolayı sert mizaçlılığını elimine edecek ,ve sporcuyu rahatlatacak
derecede spor ve sporcu psikolojisini bilmelidir.
12-Maç ile ilgili her kararı ve yorumunu müsabaka içerisinde yapmalı.Asla ve
katiyetle maç bitiminde toplum içinde müsabaka yönetiminin haklılığı
haksızlığı gibi polemiklere girmemelidir.
13-Hakemler sporcuların kendilerini altdatıcı ve etkileyici davranışlarına kanmamak
için çok iyi pratik tecrübeye ve bilgiye isahip olmaları gerekir.Bir hakem olarak
başlarına gelecek her olumsuz hali önceden bilmeli ve kestirmelidirler.
13-Kılık kıyafeti temiz ,tertipli, ütülü olmalı saç ve sakal (erkekse) traşı
düzgün ve taranmış olmalıdır.;
14-Çok güzel fiziksel hazırlık devresi geçirmeli ve maça fizik olarak hazır
olmalıdır.Alkol almaması , uykusuz olmaması, kondisyonuna çok iyi bakması
lazımdır)
15-Sosyal hayatta diğer insanlarla her zaman iyi davranışlar ve ilişkiler
kurmalı, sadece hakemliği ile değil kişiliği ilede spor caimasında saygın bir
konumda olmalıdır.
|