KIRIŞ TEKNİKLERİ

Taekwondoda hareketin mükemmelliği ilk başlangıçtan itibaren hareketin binlerce kez tekrar edilmesiyle olur. Zamanla güç ve teknik kazanılır.Bu deneyim olmadan tek başına gücün veya kabiliyetin hiç bir değeri yoktur.Kırış hareketleri taekwondonun en profesyonellik isteyen bir dalıdır.Bu nedenle hiç bir hoca yeni talebesine bu hareketleri yaptırmaz.Çünkü bu sadece güç değil Hız.güç,konsantrasyon işidir ve acemi bir sporcuda bu melekeler yoktur,Bu nedenle sabırlı olmalı gerekli teknik donanıma ulaşmadan kırış hareketlerine girişilmemelidir.
Bilimsel kırış metodu
Başarılı bir kırış olayı  Dayanıklı Koul+Yüksek hız+iyi zamanlama ister.
Daha bilimsel bir açıklama yapmak gerekirse bunu
        A(m*v)
F= -------------  formülü ile izah edebiliriz.Burada F kırış kuvveti,A=küle ile hız
         At
değişiminin çarpımı At ise zaman farkı manasındadır.Basit bir örnekle izah edelim:Kişinin vuruş yapan kolunun kütlesi 700. Km/saat (194 M/Sn) ve kolun çarpma zamanı 0,04 saniye şeklinde düşünüldüğünde kırış kuvveti formüle göre 5000 kg lık bir değere ulaşacaktır.Dolayısıyla buna bağlı olarak çok yüksek değerde bir basınç doğacaktır.Bu basıncın değeri 5 cm karelik bir yumruk yüzeyi ile vuruş yapıldığında 1000 kg/cm kareye ulaşabilmektedir.Buda dikey basınç dayanımı 400-700 Kg/cm karelik mermer blokları veya daha az olan tahta blokları kırmaya rahatlıkla yetecektir.
Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı gibi kırış yapan kişi en yüksek hızını,en küçük yüzey alanına dikey bir şekilde uygulamak zorundadır. Vuruş ne kadar eğik olursa etki o oranda azalır.
Kırış için gerekli olan enerji formülünü de şu şekilde tanımlayabiliriz.
        1
E= -------M.Y kare  Yani kırış enerjisi eşittir.Yumruk kitlesi ve hızın çarpımının
         2
yarısına eşittir.Yukarda verdiğimiz örnekteki değerlere göre bu kırış için gerekli enerji yaklaşık 19.000 Joullük bir değere ulaşacaktır ki buda göz ardı edilmeyecek bir büyüklüktür.
Peki bu büyük enerji insan vücudu tarafından nasıl karşılanabilmekte ,daha doğrusu çarpmadan oluşan enerji insan vücuduna nasıl olup ta zarar vermemektedir.Bunun cevabı insan vücudu kimyasal enerjiyi mükemmel bir şekilde kinetik enerjiye çevirebilme   yeteneğinde ve kırış yapan uzvun elastikiyetinde yatmaktadır.
Uzmanlar tarafından yapılan birçok incelemelerde  bir sporcunun kırış yaparkenki hareketi yavaşlatılmış olarak filmde izlendiğinde  kırış yapan kolun deforme oluşu ve titreşerek enerjiyi emmesi açıkça görülmektedir.Diğer bir deyişle kol vücut ile darbe arasında yastık görevi görmekte ve bu sayede iç organları ,bilhassa çok hassas olan beyini korumaktadır.Kırış sonunda ise kol yeniden eski halini almaktadır.İnsan gözü olay çok kısa bir sürede meydana geldiği için algılayamamaktadır.Bu ancak yavaşlatılmış filimde görülebilmektedir.
Bütün bu incelemeleri okuduktan sonra  kırış olayının çok basit olduğu fikrine kapılmamalısınız.Zira bu işte çok tecrübe sahibi olmak gereklidir.Çünkü yeteri derecede dayanıklı olmayan kol kırılabilir veya eklem yerlerinden zarar görebilir.Kırışta başarılı olmak için uzun süreli hız kazandırıcı eksersizlerin yapılması lazımdır.Göz önünde tutulması gereken en büyük husus süratin kol kütlesi sabit olduğundan en yüksek değere ulaşması lazımdır.Bunun yanında vuruş örneğin el ile yapılacaksa ,yumruğun küçük bir kısmı ,mesela küçük toynağı ile yapılmalıdır.
Bugün dünyada kırış prensiplerini öğrendikten sonra en üst düzeyde uygulayabilen ve başarılı olan hocalar bulunmaktadır.Bazıları 1 metre kalınlığında beton blokları kırabilmekte ,masa üzerindeki bir şişeyi parçalayabilmektedirler.Bunların en tanınmışı Masutatsu Oyama'dır.Oyama bir el kesmesi ile masa üzerinde duran bir şişenin ağız kısmını koparabilmekte veya bir yumruk darbesi ile azgın bir boğayı öldürebilmektedir.Buda insanın azim ,çalışma ve bilimsel teknik ile neler yapabileceğini ortaya koymaktadır.
Kırış tipleri
Tahta seçimi
Tahta tutuşu
KIRIŞ TİPLERİ
Kırış hareketlerinin çok önemli 3 yönü vardır .Bunlar Hız.Güç ve ve dalıştır(Yüklenme).Bu faktörler genellikte birlikte kullanılır Fakat bunlardan biri değişik kırış tekniklerinde öne çıkabilir.Hız ve güç genellikle tek cepheli odağı belli olan kırışlarda ön plana çıkarlar.Fakat dalış hareketi daha komplikedir .Bundan kastımız arka arkaya yapılan kırışlarda gücü hiç eksiltmeden sonuna kadar taşıyabilme kabiliyetidir.Bu kabiliyet olmadan hız ve güç işe yaramaz çisime karşı gerekli yüklenmeyi kırılıncaya kadar yapamazsak,yani gücü sonuna kadar taşıyamazsak kırma işlemi gerçekleşmez.Yüklenme hareketi tam bir konsantrasyon ve sıkı bir çalışma sonucu olur.
genel olarak:
1-Askıda olan cisimleri kırmada hız
2-çimento karışımı cisimleri kırmada güç
3-aralıklı cisimleri kırmada (mesela aralıklarla konulmuş tahta veya kiremit) yüklenme   (Dalış) ön plana çıkar
Askıdaki cisimleri kırış veya hız kırışları
Burada cisim askıda olduğundan ayakla veya elle vuruş son derece süratli olmalıdır.Bu sürat nedeniyle bloğu kırabiliriz.Aksi halde blok askıda olduğundan tutan kişinin ellerinden kırılmadan başka bir yöne savrulabilir.Hız vuruşlarında çarpma hızı temas noktasına gelindiğinde süratinin son şeklini alması lazımdır.Bu çarpma bloğu kırar.Fakat çarpma gerekli süratten noksan ise veya çarpma anında çekinilerek sürat azaltması yapılırsa bu davranış blokta itmeye sebep olacak ve blok kırılmayacaktır.Bloğu askıda tutan kişinin karşı koyma yeteneği de önemlidir.blok sıkı tutulmalı çarpma anında asla oynatılmamalı , gelen kuvvete zıt yönde geri çekilmemelidir.
Güç İsteyen Kırışlar
Ayak veya elle vuruş çok güçlü olmalı ve bu güç vücutla yüklenmek suretiyle desteklenmelidir.Güç kontrolü son blok kırılana kadar en yüksek seviyede olmalı dalma hareketi yarım bırakılmamalıdır.Güç gittikçe artarsa daha fazla blok kırılabilir.Blokların dayanıklılığı da güç kontrolünde etkili olur.
Dalış Kırışları
Bu kırışlarda kırış tekniğinin üç önemli faktörü de önemlidir.Yani Hız,güç ve yüklenme hareketinin sürekliliği önemli rol oynar.Bloklar arasına konulan mesafede bu faktörlere yardımcı olan yan faktördür.Blokler arasına bu mesafeler konmazsa blokların dayanma kabiliyeti birbirlerine yapışık olacağından iki katına çıkar ve kırış zorlaşır.
Bu kırışta incinme tehlikesine karşı el maksimum bir sürate kavuşmalıdır.Yumuşak vuruşlar bloğun sertliğiyle karşılaşınca çarpma kuvveti bir anda ele geçer ve incinmeler olur.Bu kırışta en önemli faktör ele veya dirseğe kırma hareketinde vücudun yüklenerek yardımcı olmasıdır.Bu yüklenme son blok kırılana kadar devem etmelidir.hızda bir azalma veya vücut kuvvetini kesme gibi haller hareketibaşarısız kılar.
TAHTA SEÇİMİ
Kırış hareketlerinde kırılacak tahtanın seçimi son derece önemlidir.Dikkatle ve özenle seçilmelidir.Tahtanın yumuşaklık ve sertliği, kalitesi,cinsi,ve taşıdığı kıvrımların yatay dikey kıvrımlı veya budaklı olması kırma hareketinde çok etki eder.Yani hangi tahta kırılmaya müsait mi iyi seçmek lazımdır.Tahtayı alırken yüzeyinin bol çizgili olmasına dikkat etmeliyiz.Çizgileri sık ve çok olan tahtalar daha sert çizgileri aralıklı olanlar daha yumuşak ve kırılmaya müsaittirler.çizgiler mümkün olduğunca birbirine paralel olmalı birbirleriyle açı yapmamalıdırlar.Yumuşak görünümlü tahtalar kırış yapacak kişinin cesaretini daha çok toplar.
Tahta köşeleri keskin hatlara sahip olmamalıdır bu yanlış bir vuruşta incinmelere sebebiyet verebilir
Tahta:
1-temiz yüzeyli
2-Yumuşak
3-Çizgili ve çizgi araları açık
4-keskin köşeli olmayan
5-Budaksız
bir yapıda olmalıdır
Tahta kesinlikle budaksız olmalıdır .Budaklı bir tahta çok dirençli olacağından ve düzgün kırılmayacağından sakatlanmalara,el ve ayakta çiziklere sebep olabilir.normal bir tahta 12 inç genişliğinde 10 inç yüksekliğinde olabilir kalınlığı 2 cm yi geçmemelidir
Tahtaları üst üste konarak yapılan kırışlarda en emin yol tahta aralarına 1cmlik aralıklar bırakmaktır .Bu kırışlar yeni öğrenciler için baya uygundur.bu aralıklar tahtaların dirençlerinin bir arada toplanmasına manidir ve sporcuya kolaylık sağlar
Her iki tahtanın arasına bir boşlukta bırakabiliriz .Bu biraz daha tecrübe isteyen bir durumdur.Aralarına boşluk konmayan tahta kırışları son derece profesyonellik ister acemi öğrencilerin bu kırıştan kaçınmalarım gerekir.Bu kırışlarda en önemli faktör ilk tahtanın kırılması gereken kuvveti son tahta kırılıncaya kadar uygulamak gerekir.Hızlı .güçlü ve devamlı artan bir kuvvet uygulamazsak başarısız oluruz.
Tahta bloklar desteklere tam uç noktalarından konmalı vuruş tam ortaya tahtanın kırılma indisinin olduğu yere yapılmalıdır.Unutmayın kırışı sadece el,kol,dirsek değil komple vücut ve beyin yapar.Konsantrasyon,hız,güç ve devamlılık isteği yoksa hareket başarısız olur.
TAHTA TUTMA BİÇİMİ
Hız kırışlarında başarılı olmak için en önemli kural tahta tutucunun tam anlamıyla deneyimli olması ve hata yapmamasıdır.hareketsiz ve sağlam durmalı kırışı yapacak arkadaşının tüm direktiflerine harfiyen uymalıdır.Tahta kıvrımları ve bu kıvrımlara göre tutuş şekiller kırılmada önemli rol oynarlar.Tahtayı tutan kişinin elleri ile tahtanın çizgileri birbirlerine dik olmalıdır.Bu tür kırışlarda en önemli kural budur.(yandaki resimdeki gibi)
Yan taraflar boş kalmalı vuruşu yapacak olana geniş alan bırakılmalıdır.Bu tutuş şekli Yatay bıçak vuruşlarında,yan tekmelerde,döner tekmelerde.dirsek vuruşlarında,çengel vuruşlarında yapılır
yandaki tutuş şekli ise dikey el vuruşlarında.yukarıdan inen tekmelerde,yukarıdan dirsek vuruşlarında,geri tekmelerde,Öne iten tekmelerde uygulanır.Zaten tahtayı tutuş şekli harekete göre kendini belli eder.Yandaki resimdeki gibi bir tutuşa yan tekme atarsak

tahta çizgilerine dik bir vuruş yaparız ki bu direnci 2 katına çıkarır ama yukardan aşağıya bir nöryochagi atarsak çizgilere paralel bir vuruş olur ki kırılma rahatlıkla gerçekleşir. Diğer önemli bir nokta vuruş tam tahtanın ortasına yapılmalıdır .En dayanıksız nokta burasıdır.Vuruş kesinlikle dik olmalı .yumruğun ev sivri noktası tahtaya önce değmelidir.Az bir eğiklik yada geniş bir yumruk yüzeyiyle tahtaya temas başarı şansını oldukça azaltır.