Su hidrojen ve oksijenden oluşan,kokusuz tadsız saydam bir sıvıdır.Bütün organizmalarda madde alış verişi için su gereklidir.Ayrıca su solunum zincirinde enerji kazanılmasında son üründür.
       İnsan organizmasının %60-70 i sudur bu suyun 2 / 3 'ü hücreler içinde geri kalanı dokular arası sıvıda ve kanda bulunur.Genellikle su gereksinimi günlük 2500-3000 kaloriyr karşılık her bir kalori için 1 mililitre hesabı ile 2.5-3 litre olarak hesaplanır.Vucud ağırlığının %2 si kadar su kaybında verimde düşüş %20 kadar,%4 su kaybında ise verim düşmesi %40 kadar olur.İnsan fizyolajik gereksinii olan suyu hergün muntazaman olarak karşılamak zorundadır.Bunun yaklaşık %50 si içeceklerden,%35 i yiyeceklerden,%15 inide oksidasyon suyu olarak vucuddaki gıdaların yakılmasından sağlar.Metabolizma sırasında besinin metabolik enerjisinin her 100 Kkalorisi için10-14 gram su oluşur.Besin maddesinin oksidasyonu ile oluşan metabolik su miktarının nasıl belirlendiğini bir şekerden oluşan metabolik suyu örnek vererek açıklayalım:

                     C6H12O6 (Şeker) + 6CO2 (Karbondioksit)---> 6CO2(Karbondioksit) + 6H2O(Su)

Şekerin molekül ağırlığı 180 ve 6 molekül suyun ağırlığı ise 6*18=108 gram olduğuna göre 100 gram karbonhidrattan 108 * 100/180=60 gram metabolik su oluşur.
          Hidrojen içeren ve oksidasyona uğrayan üç besin öğesinden (Karbonhidrat,yağ ve protein)oluşabilecek metabolik su miktarlarıTablo ile gösterilmiştir.

 

Susuzluğun derecesine göre organizmada çeşitli olaylar şekillenir.Kadaki su normalin %3 ünden fazla eksilirse böbrekler metabolizma artıklarını geçiremiyecek hale gelir.İnsan organizmasında 2 litre su kaybı olması halinde halsizlik,3 litre su kaybında belirli bir genel durum bozukluğu ,4 litre su kaybı ise tehlikenin başlangıcı olarak kabul edilir.organizmadaki suyub %15-20 sinin kaybı ise ölüme neden olmaktadır.Susuzluktan ölüm kan yoğunluğunun fazlalaşması(Kanda 3-4 litre su vardır) ile ince damarlarda dolaşımın durması ile olur.Organizma bileşimindeki karbonhidrat ve yağın tamamını ,proteinin  %50 sini kaybetmesine rağmen yaşamaya devam ettiği halde,suyun %20 sini kaybettiğinde ölmektedir.
Suyun organizmadaki fonksiyonları
a-yapı maddesi olarak
            Kasların bileşiminde %75-80
            Kemik dokusunda %25
            Yağ dokusunda %20
            Dişin dentin dokusunda %10 oranında bulunöaktadır.
b-Eritici solvent olarak
            Su organizmanın ihtiyacı olan maddeleri eriterek doku ve hücrelere taşımaktadır.Dolayısıyla metabolizma artıklarıda su ile taşınmaktadır.Ayrıca besinlerin sindirim sistemindeki seyri yumuşatılması,emilmesi ve kan dolaşımı ile taşınmasıda su ile orantılıdır.
c-Isı regülatörü olarak
             Isının vucuddan atılması ve vucud ısısının ayarlanması su ile sağlanır.Örneğin futbolcuylar bir maç süresince 4-5 litre su kaybetmektedirler.Çk konuşma ilede su kaybedilmektedir.Çok yüğksek yerlerde (2500m ve daha yüksek) oksijen azlığı nedeniyle solunum sayısı arttıkçe akciğerlerden fazla su atılmaktadır.
d-Kayganlık verici madde olarak
               Su özellikle vucudun oynak yerlerinde ve iç organlarda yeterli kayganlığı sağlayarak sürtünme ve aşınmayı engeller.
Suyun organizmadan atılması
Metabolik olaylar sonucu oluşan atıklar organizmadan değişik yollarla atılmaktadır.
a-İdrar ile
Alınan suyun %60 ı idrar ile atılmaktadır.Su idrarla atılan bu tur maddeler içinde eritici olarak görev yapmaktadır.yatişkin bir insan günde 1-1.5 litre suyu bu yolla kaybeder
b-Dışkı ile
Bu yolla alınan suyun %5 i atılmaktadır.
c-Deri ile
Organizmadaki suyun %20 si buharlaşma ve terleme yoku ile atılmaktadır.
d-Akciğerler ile
Her gün 0.4-0.5 litre su organizmadan dışarıya bu yolla atılmaktadır.
Sporcular için su kaybı ne kadar tehlikelidir.
Su kaybının daha az olabileceği düşünülen yüzmede dahi bir saatlik yoğun bir çalışma ile ortalama 2 litrelik su kaybı söz konusudur.Su kaybı ile birlikte kalp normalden daha hızlı çalışmaya başlar.Soluk alma güçleşir.Yorulma süresi hızlanır ve çalışma süresi kısalır.
Vücudda su kaybının etkileri
 

Vucud ağırlığının %2 lik su kaybında:
Dayanıklılıkta azalma(Su içildiğide normale döner) olur.
Vucud ağırlığının %4 lük su kaybında:
Kuvvette azalma(Kayıp su içildiğinde hemen karşılanmaz) olur.

 

Devam etmek için tıkla